Çin Yurtiçi Talebi Harekete Geçiriyor

Çin bir yandan salgını önleme ve kontrol altına alma tedbirlerini sürdürüyor. Öbür yandan ise ekonominin yeniden açılmasına, işgücü piyasasının istikrara kavuşturulmasına ve insanların geçim kaynaklarının korunmasına odaklanıyor.

Bu yılki ekonomik ve sosyal kalkınma hedeflerini tutturmak için Çin devasa pazarını kullanabilir ve ekonomik büyümeyi tüketici talebini canlandırarak ve artırarak teşvik edebilir. Yıkıcı Covid-19 salgını, sadece insanların sağlık ve geçimini tehdit etmiyor, ekonomik faaliyetler üzerinde de baskı yaratıyor.

Günümüzde Çin’de salgın, insanların ülke genelinde sarf ettiği azimli çabanın yanı sıra etkin önleme ve kontrol tedbirlerinin uygulamaya konmasıyla kontrol altına alınmış durumda. Çin hükümeti, çalışma ve üretimin yeniden başlamasını desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin zorlukları geride bırakarak ekonomik faaliyetlerini sürdürmesi için bir dizi politika inisiyatifi yayımladı.

Çin’de 2020 sonu itibarıyla gerek GSYİH’nin gerek kentsel ve kırsal bölgelerde kişi başına düşen gelirin 2010’un iki katına çıkması; ayrıca kırsaldaki tüm yoksulların yoksulluktan kurtarılmış olması bekleniyor. 2020’nin ilk bir kaç ayında ekonomik ilerleme önceki yılların aynı döneminin çok gerisinde kaldığı için bu kayıpların giderilmesi ve en iyi yıllık sonuçların elde edilmesi muazzam bir çaba gerektiriyor.

Salgın Çin ekonomisini üç açıdan olumsuz etkiledi: talep tarafında, arz tarafında ve küresel pazarda. Talep ve piyasa arzı, salgın sırasında bir çok alışveriş merkezi ve fabrikanın kapanmasından ötürü daraldı. Çin’in özel durumla başa çıkabilmesi için devasa iç pazarını tam anlamıyla harekete geçirmesi ve tüketici talebinin sahip olduğu potansiyelden yararlanmasını sağlayacak ek tedbirler alması gerekiyor.

Dev pazarın desteği

Çin ekonomisi, yüksek hızlı büyüme aşamasından yüksek nitelikli kalkınma aşamasına geçiyor. Dolayısıyla ülkenin sürdürülebilir ve sağlıklı bir ekonomik kalkınmayı devam ettirmek için yoğun üretim faktörleri girdisine, dış talep ve yatırıma bel bağlamak yerine verimliliği artırması ve iç tüketimi güçlendirmesi gerekiyor.

Çin’in yurtiçi talebi, özellikle tüketici talebini canlandırmada benzersiz avantajları var. Sahip olduğu büyük pazarla Çin’in temel ekonomik göstergeleri güçlü. Ülkenin sahip olduğu devasa pazar potansiyeli salgının olumsuz etkilerini de hafifletmesine yardımcı olacak.

Çin’le gelişmiş ülkeler arasında kişi başına gelir ve tüketim itibarıyla hala büyük bir fark bulunsa da ülkenin toplam nihai tüketimi, sahip olduğu muazzam nüfus ve ekonomik ölçekten ötürü çok büyük.

Euro bölgesi ülkelerinin toplam seviyesinin neredeyse yüzde 71.8’ine eşit. Çin’de yurtiçi tüketimin ölçeği hala yükselişte ve büyüme momentumu güçlü. 2008 ile 2018 yılları arasında Çin’in toplam nihai tüketimi yılda ortalama yüzde 8.5 arttı; bu yüzde 2.3’te kalan dünya ortalamasının yanı sıra diğer üst orta gelirli ülkelerin ve Euro bölgesi ülkelerinin ortalamasının çok üzerinde bir rakamdı. Son on yılda Çin’in tüketiminde kaydedilen artış, GSYİH’sindeki büyümeyi da geride bıraktı. Nihai tüketimin büyüme hızının GSYİH’nin büyüme hızına oranı 1998’de 0.903 iken 2018’de 1.072’ye yükseldi. Bu umut verici trendin devam etmesi bekleniyor.

İstihdama istikrar kazandırılıyor

Çin’in ekonomik büyümesine katkıda bulunan iki ana faktör olan üçüncül sanayi ve hane halkı tüketimi, salgından en ciddi etkilenen alanlar arasındaydı. Salgın sırasında ve sonrasında, hizmet sektörünün yeniden açılması ve hane halkı tüketiminin teşvik edilmesi, ekonomik faaliyetleri yeniden canlandırma, istihdama istikrar kazandırma ve insanların geçimini temin etme çabalarının odağında yer alabilir.

Salgından yoğun etkilenen umumi toplanmalara bağımlı turistik işletmeler, tiyatrolar ve hizmet sağlayıcılar, salgın kontrol önlemleriyle uyumlu yeni hizmet modelleri geliştiriyor. Söz konusu yeni modellerin salgından çok ciddi etkilenen bu sektörlerde yeni büyüme momentumları yaratması bekleniyor.

Salgın, insanların kaliteli ve sağlıklı yaşam taleplerini öne çıkardı. Bu yüzden sağlık ürünleri, spor ve fitness hizmetleri, ev dekorasyonu ve otomobil gibi ürün ve hizmetlerin satışının önümüzdeki dönemde hız kazanması bekleniyor.

Hükümetin bu alanlardaki potansiyelin harekete geçirilmesinde şirketlere yardımcı olması gerekiyor. Talep tarafında, düşük gelirli ve salgından olumsuz etkilenen ailelere tüketim yeteneklerini ve güvenlerini artıracak mali yardımlar sağlanmalı. Arz tarafında da, hükümetin hizmet sektöründeki işletmelerin, özellikle de küçük ve orta ölçekli şirketlerin bu zor dönemi atlatmasına yardımcı olması gerekiyor. Hizmet sektöründeki şirketler, e-ticaret merkezli yeni işletme modellerini denemeye ve potansiyel talebin harcama faaliyetine dönüşmesi için belirli bir bölge dahilindeki tüketicilere hizmet götürmeye teşvik edilmeli. Bunlar, tam da Çin hükümetinin üzerinde çalıştığı alanlar.

(Kaynak: Çin Sosyal Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı Cai Fang’ın China Today’deki haberinden özetlendi)