Reform Politikaları ve Yapısal Reformun Önemi

Çin Komünist Partisi (ÇKP) 19’uncu Merkez Komitesi 5’inci Genel Kurulu geçen hafta, hükümetin 2015 yılından bu yana uyguladığı arz yanlı yapısal reformun derinleştirilmesiyle iç tüketimi artırma stratejisini birleştirmeyi ilerletme sonucuna vardı.

Konuyla ilgili olarak China Daily’de Teng Tai imzasıyla çıkan yorumu sizlerle paylaşıyoruz: Bazı deniz aşırı ülkelerden araştırmacılar, Çin’in arz yanlı yapısal reformunu eski Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Ronald Reagan’ın arz yanlı reform ve yeni planlı ekonomi anlayışıyla eşit tuttular. Yalnız şu kadarını söylemek gerekir ki, onlar Çin’in reform politikası konusunda fena halde yanılıyorlar. 30 yılı aşkın bir süredir yüksek hızlı ekonomik büyümeden sonra basitçe yükselen toplam taleple ekonomiyi teşvik politikası, azalan marjinal faydayla sonuçlandı. Aynı şekilde, arz yanlı büyüme faydası da azalıyor.

Şirket sistemi reformunun tamamlanması ve ürün piyasası ile faktör piyasasının kurulması özellikle de Çin piyasasının küresel piyasayla bütünleşmesinin ardından Çin’in büyüme faydası düşmeye başladı. Ayrıca Çin’in üretim faktörü arz durumu sert şekilde değişti ve ekonomik büyüme, yüksek tasarruf oranı ile yabancı teknolojinin azalmasına yol açtı. Çin’in niçin arz yanlı reform başlattığının asıl nedeni budur.

Reform politikaları arz yanlı yapısal reformun önemli bir parçası

2012’den bu yana, Çin hükümeti, kökleşmiş sorunların üzerine giderek uzun vadeli sürdürülebilir ve yüksek kaliteli gelişmeyi devam ettirmek istedi. Uygun mali politikalar aracılığıyla ekonomiyi eski yöntemle teşvik etme politikasını izlemek yerine, 30 yılı aşkın yüksek hızlı büyümeden sonra ekonomik yavaşlamayla baş edebilmek için üretim faktörlü arz, piyasa arzı modeli ile üretim ve hizmet arzı yapısına daha fazla dikkat etmeye başladı.

Çin’in arz yanlı yapısal reformunu, bir iki basit reform önlemleriyle sınırlı olmaktan ziyade, ülkenin ekonomik kalkınma durumuna dayalı pratikler ve ekonomi teorileri yönlendiriyor. Bu farklı endüstrilerin ve bölgelerin kendi durumlarına uygun olarak farklı reform önlemlerini kabul etmesi anlamına geliyor. 2016 yılında bazı bölgeler, arz yanlı yapısal reformun gerçek amacına ters düşerek, arz yanlı yapısal reformun gerçek niteliğini anlamakta ve fazla kapasiteyi azaltma sürecine müdahale etmek için idari önlemleri uygulamada başarısız oldular.

Merkezi otoriteler bu tür sorunlardan haberdar olduktan sonra, arz yanlı yapısal reformun kendine uygun rolü oynamasına izin vermek için, yerel yetkililerden, arz yanlı yasal önlemleri ve piyasaya yönelik tedbirleri almasını istediler. Maliyetleri azaltmak için reform politikaları da arz yanlı yapısal reformun önemli bir parçasıdır. 2016 yılından bu yana, yerel hükümetlerin yanı sıra merkezi hükümet de şirketlerin maliyet yükünü azaltmada anahtar rol oynayan vergileri ve harçları azaltıyor.

Yetkililer, serbest nüfus göçünü cesaretlendirerek üretim unsurlarının tüm potansiyelini açığa çıkarmak adına daimi ikamet kayıt reformunu geliştirdi. Şirketlerin gerçek finans maliyetini azaltmak için mali ve sermaye piyasasında, faiz oranının serbestleştirilmesiyle finansal arz yanlı yapısal reformu destekleyen yetkililer, ayrıca kırsal kesimlerde toprak kullanım hakları ve toprak devir reformlarını geliştirdiler.

Sürdürülebilir büyüme için arz yanlı yapısal reform

Planlı ekonominin piyasa ekonomisine dönüşümü sırasında, idari müdahaleleri ve kurumsal kısıtlamaları kapsayan birçok sorun başıboş bırakıldı. Bu kısıtlamalar şimdi, üretim arzı, hizmetler ve üretim faktörlerine engel teşkil ediyor. Bu yüzden, üretim unsurlarını daha fazla serbestleştirmek için arz yanlı yapısal reformu derinleştirmenin stratejik amacı, bu kısıtlamaları kaldırmak. Merkezi hükümet, idari incelemeyi, onay ve kontrolü azaltmayla ilgili olarak, iş çevresini ve ticari sistemi büyütmenin yanı sıra yönetmelikleri ve hizmetleri iyileştirmek, alt kademe hükümetlerde delege gücünü, idareyi modernize etmek için çaba sarf etti. Bu reformlar, işletmelerin ve hükümet hizmetlerinin etkinliğini iyileştirmeyi amaçlıyor.

Etkisiz ve kusurlu arz kanallarının bertaraf edildiği ve yeni arz kanallarının geliştiği kritik bir safhaya ulaşan Çin ekonomisinde, arz ile tüketim yapılarının iyileştirilmesi, üzerine gidilmesi gereken asıl sorunlar olarak ortada duruyor. Merkezi hükümet ayrıca yeni ürünleri, yeni teknolojileri ve yeni iş modellerini desteklemek,  yeni arz kanallarının genişlemesi ve oluşumunun teşvikinde anahtar rol oynayan yenilik ile girişimciliği cesaretlendirmek için bir dizi politika başlattı. Diğer bir ifadeyle, Çin’in arz yanlı yapısal reformu, Reagan’ın arz yanlı reformunun Çin modeli değil, yeni faydaları üreterek ve kapsamlı reformu derinleştirerek, sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için önemli bir stratejik reformdur.