Çin Halk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Rusya’nın ardından Mars’a inen üçüncü ülke oldu. Çin Ulusal Uzay Ajansı’nın verdiği bilgilere göre, Tianwen-1 taşıyıcı aracına bağlı Zhu Rong gezgini cumartesi günü başkent Beijing saati ile 07.18’de ilk sinyalini gönderdi.

(Gökhun Göçmen /CRI Türk) — Çin’in, Uzun Yürüyüş 5 (Long March 5) roketi üstündeki Tianwen 1 taşıyıcısı 23 Haziran 2020’de Hainan Adası’ndan ateşlendi ve 10 Şubat 2021’de Mars yörüngesine girerek Kızıl Gezegen etrafında tur atmaya başladı. 15 Mayıs’ta ise Zhu Rong gezgini Mars yüzeyine iniş yaptı.

Çin’in Mars misyonunda görev alan “Uzun Yürüyüş” roketi adını ülkenin devrim tarihinden alıyor. Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) tarihsel bir dönemecine işaret eden Uzun Yürüyüş Japonya’ya karşı ana vatan savunmasının ana hatlarından birini temsil ediyor. Mars’a iniş yapan Tianwen aracının ismi ise ünlü Çinli şair Qu Yuan’ın “Gökyüzüne sorular” şiirine gönderme yaparken, Zhurong gezgin aracı “Ateş Tanrısı” olarak çevrilebilir.

Öte yandan Zhu Rong adının tercih edilmesinin bir başka nedeni ise fonetik olarak Çincede “Yanan Yıldız” kelimesini çağrıştırması.

MARS ÇALIŞMALARINDA HANGİ ZORLUKLAR YAŞANIYOR?

Mars’ın keşfinin zorluğu, dünya çapında kabul ediliyor. İstatistiklere göre, insanlığın ilk kez Mars keşif aracı fırlatmaya çalıştığı 1960 yılından, Tianwen-1’in Mars’a inmesine kadar geçen sürede farklı uzay araçları toplam 16 kez gezegenin atmosferine girmeyi başardı, ancak bunlardan yalnızca 9’u (tamamı ABD’den) başarılı bir iniş yaparak gezegende keşif çalışmaları yürüttü.

Mars misyonlarının başarıyla tamamlanmasında 3 adet temel zorluk bulunuyor. Bunları, mesafe, atmosfer ve zeminin yapısı olarak sıralamak mümkün.

Mars çalışmasındaki en büyük zorluğu mesafe teşkil ediyor. Bu zorluğu Başkent Üniversitesinden Prof. Dr. Sıtkı Çağdaş İnam “Bizim, Güneş’e uzaklığımız 150, Mars’ın ise yaklaşık 220 milyon kilometre. Dolayısıyla Mars bize en yakın mesafede olduğu zaman bile 70-80 milyon kilometre uzakta oluyor. Mesafe devasa olunca anlık komut vermek zorlaşıyor. Mars’a yolladığınız robotun mesajı algılaması ve geri dönüşü dakikalar sonra oluyor.” ifadeleri ile özetlemekte.

Mars’ın yörüngesine girdikten sonraki ana sorun ise iniş için doğru açıyı tespit etmek. Ay’ın aksine ince de olsa bir atmosfere sahip Mars’a dik açıyla girilmesi durumda yanma meydana gelirken, fazla eğik açı ise gezgin aracının yüzeyde sekerek hasar alması ile sonuçlanabilir. Bununla birlikte doğru açıyı bulmak kadar iniş yerinin tespiti de Mars projelerinde hayati önemde. Nitekim, oldukça engebeli olan yüzeyde gezgin aracının yerleşmesi ve sinyal göndermesi için düzlüğe ihtiyaç duyuluyor. Çin’in Zhu Rong aracını indiği bölgeye “Ütopya Ovası” adı verildi.

ÇİN MARS’TA HANGİ ARAŞTIRMALARI YAPACAK?

Venüs’ün ardından Dünya’ya en çok benzeyen gezegen olan Mars’ta yapılacak keşifler tüm insanlık açısından önem taşıyor. Çin, Zhu Rong gezgin aracının üzerindeki topografi kamerası da dâhil olmak üzere 6 cihaz ile toprak yapısının analizi ve su kalıntıları üzerinde çalışacak. Kimi uzmanlara göre Mars yüzeyinde bulunma ihtimali olan nadir elementler teknolojik cihazların üretiminde atılımı sağlayabilirken, su kalıntıları ise bize kadim yaşam formu hakkında bilgi verebilir.

ÇİN’İN MARS’A İNMESİ NASIL KARŞILANIYOR?

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Mars’a inişin tamamlanmasının ardından projede görev alan kişilerin ülkenin hafızasına kazınacağını vurguladı. Cumhurbaşkanı Xi yayımladığı mesajda “Bu meydan okuma için yeterince cesurdunuz ve ülkemizi gezegen keşiflerinde ileri saflara taşıdınız.” değerlendirmesinde bulundu.

Çin’in elde ettiği başarı ülke içinde olduğu kadar uluslararası platformlarda da ses getirdi. Avrupa Uzay Ajansı bünyesindeki Mars Keşif Planı İcra Ekibi de cumartesi günü erken saatlerde kendi sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, söz konusu başarıdan dolayı Çin’e tebriklerini sundu ve Tianwen-1 Mars keşfinde yeni başarılar kaydedilmesi dileğinde bulundu.

İLERLEYEN GÜNLERDE HANGİ ADIMLAR ATILACAK?

Zhu Rong gezgini önümüzdeki üç ay boyunca Mars’ın yüzeyinde dolaşarak bölgenin fotoğraf ve verilerini merkez ile paylaşacak. Taşıyıcı araç olan Tiawen 1 ise yörüngede kalarak sinyal görevini iletmeye davet edecek. Gezginin görevinin tamamlanmasının ardından yörünge aracı olan Tianwen’in iki yıl kadar daha keşif süreçlerinde aktif rol alması bekleniyor.