Suning Institute of Finance Araştırma Uzmanı Fu Yifu, küçük dükkanların dijitalleşme yolunda olduğunu belirtiyor. Fiziksel dükkan sahipleri için bu, daha fazla sayıda katılımcının dijital bir sistem kurması, dijital stoklama, hesaplama, perakendecilik moduna geçmek ve dijital operasyondaki bilgi birikimini öğrenmesi gerektiği anlamına geliyor.

Li ve eşi, son 10 yıldır sadece üç masadan oluşan küçük bir erişte restoranı işleterek geçimini sağlıyor. Li, 2008 yılında memleketinden ayrıldı ve bu 10 metrekarelik mağazayı 2011’de açmadan önce çeşitli bölgelerde tuhaf işler yaptı.

Her sabah saat 4 civarında, hamuru hazırlamak ve erişte yapmak için kalkıyor. O işini bitirince, müşteriler de yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlıyor. Normalde, müşterilere akşam 8 civarı veya biraz daha geç hizmet veriyor. Li, bazen işlerini daha erken bitirebilenleri kıskanıyor. Küçük bir işletmeyi yönetmenin kolay olmadığını kabul ediyor. Ancak o daha esnek, katılması gereken acil aile işleri olduğunda görevden ayrılabilir.

Li ve eşi, ülke çapında 80 milyondan fazla küçük dükkan işleten 200 milyon Çinli’nin somut bir örneğidir. Ne kadar alçakgönüllü olsalar da bu küçük işletmeler, genç girişimcilerin hırsını aktarıyor, bir geçici işten diğerine geçtikten sonra yerleşmek isteyen çiftler için istikrarlı bir yaşam sağlıyor ve toplulukları, kasabaları ve şehirleri canlandırıyor.

Değişime Ayak Uyduranlar Hayatta Kalıyor

Du, 2019 yılında doğu Pekin’de 80 metrekarelik bir market açtı. Yıllık kira 400 bin RMB’dir ve kendisi dekorasyon ve çorap için fazladan 200 bin RMB harcadı. Salgın nedeniyle maliyet henüz geri kazanılmadı. Du, yaklaşık 30 yıldır Pekin’de market işinde çalışıyor. Son mağazası, şehrin en yoğun yolcu depolarından biri olan Dongzhimen’deydi. Her gün bölgeye giren ve çıkan büyük kalabalıklar ona iyi işler getiriyordu. Ancak bölgede bir yenileme projesi nedeniyle kira kontratı sona erdikten sonra taşınmak zorunda kaldı.

Halen mağazası yerleşim alanlarının yakınında olduğundan, müşterileri çoğunlukla işten sonra market alışverişi için gelen yerel sakinler. Çıkış yaparken Du ile sık sık birkaç kelime alışverişinde bulunurlar, Du’nun yerel topluluğun bir üyesi olarak hoşlandığı bir an.

Bir kilometre çapında iki market daha var. Du, rekabette bir adım önde olmak için her gün, özellikle genç nesli müşterileri çekmenin yeni yollarını arıyor. Yan tarafta kızarmış tavuk dükkanı açıldığında, dükkânına iki fıçı bira koydu ve kızarmış tavuk alan gençlerin bira içip yanına gelmek isteyeceğini düşündü.

Du ayrıca mekanı yeniden tasarlamayı da düşündü. Sıkışık raflara bakarak, “Düzen çok muhafazakar,” diye şikayet etti. Bir franchise’a katılmanın özlediği değişikliği getirmiş olabileceğini bir keresinde düşündü, ancak üyelik ücretinin 800 bin RMB olduğunu öğrenirken fikrinden vazgeçti.

Zhongnan Ekonomi ve Hukuk Üniversitesi Dijital Ekonomi Enstitüsü Dekanı ve “Çin Ekonomisinin Yeni Motoru” yazarlarından Pan Helin’e göre, dükkanlar öncelikle komşu toplulukların sakinlerine hizmet veriyor. Bu nedenle, hedef müşterilerinin ihtiyaçlarını kapsamlı bir şekilde inceleyip, pazardaki nişlerini buna göre bulmalı. Kendi özelliklerini geliştirmeleri de gerekiyor. Malları rakiplerininkilerle büyük ölçüde aynıysa, farklı bir dekor, tarihsel alaka veya kültürel ortamla öne çıkabilirler.

İki Neslin Ortakları

Genç girişimciler genellikle çevrimiçi olarak büyük üne sahip küçük dükkanların arkasında bulunuyor.  İnternetin gücünü anlıyor ve onu nasıl kullanacaklarını biliyorlar. 20’li yaşlarındaki Ah Yan, daha önce bilişim sektöründe çalışıyordu. 2018 yılının sonunda arkadaşları için bir buluşma yeri olarak barbekü barı açtı. İlk altı aydaki kayıplara hazırlıklıydı, ancak şaşkınlıkla, bar ilk aydan itibaren önemli bir çıkış yaptı. Çünkü, popüler bir yemek blog yazarı barı fark etti ve burayı birçok takipçisine tavsiye etti. Müşteriler de hemen oraya akın etti. Ah Yan, dördüncü ayda yatırdığı paranın 300.000 RMB’lik kısmını kazanmayı başardı.

Ah Yan’ın Çin’in kuzeydoğusundan gelen, Brother Bao adını verdiği bir şefi var. Ah Yan, bilgi teknolojileri işiyle uğraşırken, Bao bara bakacaktı. 40’lı yaşlarındaki Bao, dört dükkan yönetmişti. Şimdi karısı küçük süpermarketlerini işletiyor ve çiçekçi,  barbekü barı ve bir hediyelik eşya dükkanına da gidiyor. Günün çoğunu çiçekçisinde geçirir ve vakti geldiğinde mangalı hazırlıyor. Saat 16.00 civarı başlayarak, mekanı güzelleştiren ve aynı zamanda müşterilerden gelen siparişlere açık olan çiçek aranjmanlarını barda kuruyor. Yağmurlu günlerde işler azaldığında Bao, satılık sanat ve el sanatları yapıyor.

İki farklı nesilden insanlar olarak, Ah Yan ve Brother Bao, işlerinde her zaman her şeyde aynı fikirde değiller. Örneğin Bao, barın daha fazla müşteriye hitap etmek için mümkün olduğunca çok yiyecek sağlaması gerektiğini savunuyor. Ah Yan ise en iyisi olduğu daha dar bir yiyecek yelpazesine odaklanması konusunda ısrar ediyor.

Ah Yan, geçen Ağustos’ta dükkana daha iyi odaklanabilmek için bilgi teknolojileri işinden ayrıldı. İşi düzeldikten sonra başka bir girişim açmayı veya başka işler denemeyi planlıyor.

Fark Satıyor

Ah Yan, bir tanesine karar vermeden önce barbekü barı için çeşitli planlar yaptı. İlk başta, dar ve dolambaçlı sokaklardaki geleneksel avlu evleri ile tanınan, Pekin’in merkezindeki bir turizm bölgesi olan Nanluoguxiang’daki diğer küçük işletmeler gibi, yerel Pekin tarzını modellemeyi düşündü. “İnsanlar arası bağlantı günümüzde nadirdir” diyen Ah Yan, sözlerini “Müşteriler bizim meşgul olduğumuzu görüyor ve zaman zaman bizimle birkaç kelime alışverişinde bulunuyor. Sonraki ziyaretlerinde birbirimizi tanıyoruz. Bu harika bir duygu.  Beijing’e 130 kilometre uzaklıktaki Tianjin’den bir adam düzenli olarak, bazen haftada üç kez bara geliyor. Bazıları ise şehrin diğer ucundan taksiye biniyor ve yolculuk için yiyeceklerden daha fazlasını ödüyor. Bir aidiyet duygusu için geliyorlar” diye tamamlıyor. .

Turistik yerlerdeki ve ticari bölgelerdeki mağazaların, Çin’deki küçük malların en büyük dağıtım merkezi olan Yiwu gibi genellikle aynı kaynaklardan gelen aynı ürünleri satması yaygındır. Bu durumu değiştirmek için Pan Helin, belirli turistik yerler için özel olarak hazırlanmış hediyeler için entegre bir üretim ve pazarlama sistemi öneriyor.

Zhejiang Eyaletinden Zhou Shengkai de, turistik yerlerde satılan bu tür tişörtlerin çoğunun yaratıcılıktan yoksun olduğunu fark ettikten sonra Nanluoguxiang’da özel bir tişört mağazası açtı. Büyük şehirlerde, özellikle ticaret bölgelerinde ve turistik yerlerin yakınında bir vitrin kiralamak pahalıdır. Bazı işletmeler kiralarını karşılayacak kadar kar elde edemeyince kapanıyor. Örneğin Nanluoguxiang’daki bir mağaza, 11 ay içinde 38 kez el değiştirdi. Ayakta kalmak için mücadele eden Zhou, devletin turizm merkezlerindeki kültürel ürünlerdeki yenilikçilik işletmeleri için politika desteği sağlayabileceğini umuyor. Önümüzdeki aylarda satışlar artmazsa mağazasını kapatabileceğini de belirtti. Pekin Üniversitesi Dijital Finans Enstitüsü’nde araştırmacı olan Wang Jingyi, “Politikaların istikrarı ve öngörülebilirliği küçük mağaza sahipleri için önemlidir” dedikten sonra “Bu mülk sahipleri genellikle devlet politikaları tarafından gözden kaçmış gibi algılanıyor. Kiralar ve maliyetlere ek olarak, aynı zamanda politika değişiklikleri ile de ilgilenirler” diye ekliyor.

Temmuz 2020’de, Ticaret Bakanlığı da dahil olmak üzere birçok merkezi kurum, küçük dükkanların gelişimini teşvik etmek için bir belge yayımladı. Büyük kalabalık ve kalabalıklarla küçük dükkanlardan oluşan bin mahalle inşa etmeyi amaçladı. Wang, “Büyük hareketlilik ve kalabalıklar genellikle kötü temizlik ve düzensizlikle ilişkilendiriliyor. Bu şehirlerdeki politika yapıcılar için daha yüksek talepleri ortaya koyuyor. Bu aslında düzenleyici ve denetleyici otoritelerin koordineli çabalarıyla çözülebilir.” diyor.

(Kaynak: China Youth Daily’nin muhabiri Ning Di ve stajyer muhabir Zhao Haimei’nin China Today’daki haberinden özetlendi)