HAN ÇİNLİLERİNİN EVLİLİK GELENEKLERİ NASILDIR?

Evlilik herkes için önemlidir. Ortalama bir aile için evlilik, geleneklerin gelecek nesillere aktarılması için çocuk yapmak demektir. Görkemli ve eğlenceli bir düğün evliliğin asli sembolüdür. O andan itibaren erkek ile kadın birbirini sevmeye ve sonsuza dek ayrılmamaya söz verir…

(ZHANG LI /China Today Türkiye) – Düğünlerde uygulanan çeşitli geleneklerle çiftin evlilik hayatı kutsanır. Modern toplumlarda insanlar eşlerini kendileri seçiyor. Kadınlar ve erkekler birbirleriyle tanışıyor, aşık olup evleniyor. Çağdaş toplumda pratik anlamı olmayan gelenekleri terk etmiş durumdalar. Ama gençlerin bazı eski uygulamaları bilmesinde fayda var. Böylece toplum sahip olduğu kültürel hazinenin bilincine varıyor.

Çin’in uzun bir tarihi, zengin bir kültürü var. Han Çinlilerinin geleneksel evlilik adetleri, Çin kültürünün sadece bir parçası ve Hanlar’ın evliliğe bakışını yansıtıyor. Evlilik, Hanlar için sadece bir çiftin birlikte yaşamasından ibaret değil. Onların birleşmesiyle iki aile arasında toplumsal bir bağ kuruluyor.

Kadim Çin’de evlilik “ebeveyn düzeninde ve çöpçatanın sözüyle” gerçekleşirdi. Kadın ve erkek birbirini tanımadan evlenirdi. Genelde, eşit toplumsal statüye sahip iki ailenin çocukları birbirleriyle evlendirilirdi. Kadın ve erkek birbirini çöpçatanın aracılığıyla tanırdı. Düğüne kadar her şeyin sorunsuz gitmesi için çeşitli törenler düzenlenirdi.

2008 yılında Shanxi eyaletine bağlı Xiaoyi şehrinin Jiajiazhuang köyündeki evlilik gelenekleri, Zhejiang eyaletine bağlı Ninghai ilçesinin 10 Millik Kızıl Çeyizi ve Guangdong eyaletine bağlı Doumen kasabasının Su Üstünde Düğünü, ulusal manevi kültür mirası listesine dahil edildi.

ALTI GÖRGÜ KURALI

Han Çinlilerinin düğünleri Altı Görgü Kuralı adı verilen altı aşamayı içerir. Evlenme teklifiyle (Na Cai) başlanır; bunu gelinin doğum yeri ve diğer kişisel bilgilerinin araştırılması (Wen Ming), sonrasında da fal bakma (Na Ji) izler. Düğün hediyelerinin kabul edilmesinin (Na Zheng) ardından düğün günü belirlenir (Qing Qi) ve son olarak da düğün töreni (Qin Ying) yapılır.

Na Cai, erkeğin ailesinin evlenme teklifinde bulunmak için kadının ailesine bir çöpçatan göndermesini ifade eder.

Kadının ailesinin teklifi kabul etmesinin ardından erkeğin ailesi resmi teklif için hediyeler hazırlar. Bu gelenek günümüzde de kadar devam ediyor. Günümüzde bir erkekle bir kadın birbirine aşık olduğunda, normalde erkek kadının ailesine giderek kızlarıyla evlenmek için izinlerini ister.

Bazı kırsal bölgelerde çöpçatan geleneği korunmuştur. Çöpçatan erkeği kadının evine götürür; burada çay içilir ve sohbet edilir. Erkek kadınla ilgilenirse, kendisine ikram edilen çayı içer. Kadın da erkekten hoşlanmışsa kadının ailesi erkeği akşam yemeğine davet eder. İkisi de birbirine ilgi duymamışsa, utanç verici bir durumun önüne geçmek için basitçe vedalaşılır.

İki aileye de evliliğe itiraz etmezse erkeğin ailesi çöpçatandan kadının adını ve doğum tarihini öğrenmesini ister. Kadim Çin’de aynı soyadını taşıyan yakın akrabaların evlenmesi yasaktı çünkü aynı soyadını taşıyanların ortak ataları bulunabilirdi; bu da evliliği imkansız kılardı.

Na Ji denen fal bakma adımı için çiftin doğum tarihleri gerekir. Falda kadınla erkeğin birbiriyle uyumlu olup olmadığı görülür ve ortak gelecekleri tahmin edilir.

FALIN SONUCUNA GÖRE…

Falın sonuçları iyiyse erkeğin ailesi kadının ailesine nişan için hediyeler sunar. Hediyelerin tür ya da miktarına dair kesin kurallar yoktur. Hediyeler, farklı bölgelerin adetlerine ve ailelerin ekonomik durumuna göre değişir.

Çin geleneğinde bir erkek bir kadınla evlendiğinde kadın erkeğin ailesinin bir üyesi olur; nişan hediyeleri, diğer adıyla “başlık parası”, kadının ailesine onu büyüttükleri için duyulan minnetin ekonomik tazmini olarak kabul edilir.

Nişan hediyelerinin değeri, erkeğin ailesinin finansal durumunu ve kadının erkeğin ailesinin bir üyesi olunca edineceği statüyü yansıtır. Kadının ailesi hediyeleri kabul ettiğinde çift resmen nişanlanmış olur.

Qing Qi’de erkeğin ailesi bir düğün tarihi belirler ve kadının ailesinin onayını ister. Qin Ying’de ise damat düğün günü gelini evine getirir ve ağırlar. Halk geleneklerine göre, erkek kadını eve getirip ailesiyle tanıştırdığında kadınla erkek resmen evlenmiş olur. Bu adım tamamlanmadan evlilikleri toplum nezdinde kabul görmez.

Modern toplumda evlilik yasası, kadınla erkeğin yasal bir çift olmak için kayıt yaptırmasını ve Sivil İşler Departmanı’ndan evlilik belgesi almasını şart koşar. Ama bazı yerlerde çiftin ancak düğünleri yapıldığında evli sayılması geleneği korunmuştur.