Çin Müzeleri Zamana Uyum Sağlıyor

Sürükleyici etkileşimden teknolojik güçlendirmeye kadar Çin müzeleri, yüksek kaliteli kültürel ürün ve hizmetlerle insanların daha iyi bir yaşam özlemlerini karşılama konusunda yeni bir canlılık gösteriyor. Yukarıdaki görselde, “Çin Medeniyetinin Kökenleri Sergi Serisi: Mayıs-Ekim ayları arasında Beijing Büyük Kanal Müzesi’nde sergilenen “Çin Uygarlığının Kökenleri: Bu Shang’dır” adlı sergiden bir görüntü görülüyor.

ZHOU LIN /CHINA TODAY — “Çin Medeniyetinin Kökenleri Sergi Serisi: This is the Shang” sergisi, 2025 Uluslararası Müzeler Günü’nü kutlamak üzere 18 Mayıs 2025 tarihinde Beijing Büyük Kanal Müzesi’nde açıldı. Ülke genelindeki 28 arkeoloji ve kültür kurumundan 338 parça (set) değerli kültürel kalıntıyı sergileyen müze, 3.500 yıl öncesine dayanan hikayeleri anlatıyor. Müzenin sunduğu sürükleyici deneyim, ziyaretçilerin bu kültürel kalıntıların ardındaki efsaneleri anlamalarına ve eski geleneklerle modernliğin harmanlanmasının keyfini çıkarmalarına yardımcı oluyor.

Çin Uygarlığının Gizemleri Çözülüyor

Shang Hanedanlığı (M.Ö. 1600-1046), Çin’de açık yazılı kayıtlara sahip ilk hanedanlık olup, insanlık tarihinin uzun seyrinde önemli ve eşsiz bir konuma sahiptir. Çin medeniyetinin kökenlerini keşfetmek için bir taşıyıcı olarak Shang’ın başkenti Yin’in kalıntılarındaki arkeolojik keşifler, Çin’in erken dönem sosyal yapısını ve kültürel evrimini çözmenin anahtarıdır.

Kalabalık sergi salonunda, VR başlıkları takan ziyaretçiler dinamik kehanet kemiği yazıtlarına “dokunabiliyor” ve şehir surlarını savunan Shang savaşçılarına dönüşebiliyor. Shang Hanedanlığı Kralı Wu Ding’in eşi Lady Fu Hao, yapay zekâ teknolojilerinin yardımıyla ziyaretçilere bir kraliçe ve bir kadın general olarak efsanevi hayatı hakkında konuşuyor.

Shang generali Ya Zhang’ın mezarında ortaya çıkarılan öküz şeklindeki bronz kap, sergilenen en üst düzey kültürel kalıntılardan biridir. Gövdesi en az 26 hayvanın desenleriyle karmaşık bir şekilde süslenmiş olup, o dönemin zarif bronz işçiliğini temsil ediyor. Kadının mezarından çıkarılan Fu Hao yazıtlı baykuş şeklindeki bir çift kap, normalde sırasıyla Çin Ulusal Müzesi ve Henan Müzesi’nde bulundukları için bu sergide yeniden bir araya geliyor.

Bir müze görevlisi, “Bu bronz kültürel kalıntılar ve bulundukları tarihi alan, Shang Hanedanlığının son dönemlerinin antik Çin’de bronz eşya üretiminin ilk zirve dönemi olduğunun kanıtıdır” dedi. Baykuş şeklindeki bu kap çiftinin Shang Hanedanlığındaki dini ritüelleri, askeri ilişkileri ve cinsiyet rollerini çözmenin anahtarı olduğunu belirtti.

Müze, bu doğu uygarlığının sürekliliğini ziyaretçilere bütünsel bir şekilde sunarak, Çin uygarlığının bazı önemli kesitlerini görmeleri için sergi salonu boyunca uzanan kırmızı bir kurdele ile onları ileriye doğru yönlendiriyor. Binlerce yıllık kültürel çarpışma ve bütünleşmenin ardından Çin ulusu yavaş yavaş bir topluluk haline gelerek Çin medeniyetinin sürekli mirasını ortaya koymuştur.

Antik Bir Şehirde Kültürel Canlılık

Beijing Belediyesi Kültürel Miras İdaresi Müdür Yardımcısı Song Haojie 15 Mayıs 2025 tarihinde düzenlediği basın toplantısında şöyle konuştu: “Beijing bir müzeler şehridir. Günümüzde burada yaklaşık 300 kayıtlı müze ve yarı müze bulunuyor. Beijing 2024 yılında 2,000’den fazla sergi ve 30,000’den fazla ilgili etkinlik düzenlemiş ve yaklaşık 100 milyon ziyaretçi ağırlamıştır.”

Haojie, 2025 Beijing Müze Sezonunun Mayıs’tan Ekim’e kadar süreceğini ve her ay sergilerden teknolojilere, kültürel ve yaratıcı ürünlere, çalışma turlarına ve sosyal eğitime kadar uzanan bir tema belirleneceğini açıkladı. Sezon etkinlikleri, kentsel alanları müze sergi salonlarına dönüştürmeyi, yaratıcı eserleri ve sergileriyle kültürel cazibesini sunmayı ve insanların modern müzelere yönelik artan ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyor.

Aylık tema düzenlemesine ilişkin bazı ayrıntılar da verdi. Mayıs ayında 100 seçkin sergi düzenlendi; Haziran ayında müzelerde çeşitli dijital sergiler ve teknoloji destekli etkinlikler düzenlendi; Temmuz ayında ziyaretçilere kültürel ve yaratıcı ürünler, fuarlar ve yarışmalar sunulacak ve “müzelerin yaratıcılığını insanların hayatına sokmak” ve aynı zamanda başkentte tüketimi artırmak hedeflenecek.

Ağustos ayında ise müze severler ile ilk ve ortaokul öğrencileri için tasarlanmış bazı çalışma turları düzenlenecek. Örneğin, Beijing’in Tongzhou Bölgesinde çocukların müze “pasaportlarına” damgalanmış “geçiş kartlarını” toplarken tarihi bilgileri öğrenmeleri için Büyük Kanal temalı bir çalışma turu hazırlandı.

Eylül ayında, Beijing’in geçmişi ve bugünü ile Çince karakterlerin gizemlerini araştıran iki çevrimiçi kurs ilk ve orta öğretim öğrencilerine yönelik olarak başlatılacak. Bu arada, üniversite birinci sınıf öğrencileri başkent hakkında bilgi edinmeleri için müzelere davet edilecek.

Sözcü, Beijing’in bir “müzeler kenti” haline getirilmesi için 12 yıllık bir plan (2024-2035) yapıldığını ve bu plan çerçevesinde müzelerle ilgili mevzuatın teşvik edilmesi ve müzelerle kentin derinlemesine bütünleştirilmesi için çaba gösterileceğini söyledi.

Miras ve Yenilik

19 Mayıs’ta “Sonsuz Canlılık” başlıklı göz alıcı bir etkinlik daha düzenlendi: Birleşmiş Milletler’in New York’taki merkezinde Saray Müzesi’nin 100. yıldönümü anısına “BM Pul Lansmanı ve Saray Müzesi Sergisi” başlıklı göz alıcı bir etkinlik düzenlendi. Müzenin 100. yıldönümü ve Uluslararası Müzeler Günü münasebetiyle BM Posta İdaresi tarafından basılan özel bir yüzüncü yıl pul serisi de tanıtıldı.

Pullarda, Saray Müzesi’nde sergilenen ve resim, mobilya, seramik ve mimari gibi kategorileri kapsayan kültürel kalıntılardan erik çiçeği, osmanthus ve şakayık desenlerini içeren müzenin geniş eser koleksiyonundan esinlenen 10 çiçek tasarımı yer alıyor. Geleneksel estetiği modern işçilikle bütünleştiren tasarım, bir dünya kültür mirası alanının güzelliğini sergiliyor ve “Tüm uygarlık çiçekleri tam çiçek açtığında güzel bir bahçe oluşturur” vizyonunu aktarıyor.

Saray Müzesi Kültürel ve Yaratıcı Ürünler Bölümü Müdürü Wu Di, Saray Müzesi’nin kültürel ve yaratıcı ürünler tasarlayarak geleneksel Çin kültürünü çağdaş yaşama entegre ettiğini söyledi. Bu ürünler tarihi, bugünü ve geleceği birbirine bağlayarak zamanlar ve kültürler arası diyaloglar için bir köprü oluşturuyor.

Bir ulusun “kültürel kartı” olarak bilinen pul, sadece küçük bir kağıt parçasına resmedilmiş bir sanat eseri değil, aynı zamanda zamanın bir kanıtıdır. Wu, BM hatıra pulunun 605 yıllık tarihe sahip 100 yıllık Saray Müzesi’ne (ya da Yasak Şehir) ve 5,000 yıllık Çin medeniyetine ithaf edildiğini söyledi. “Çin uygarlığının çiçekleri sonsuza dek sürsün ve tüm dünyada açsın” dedi.

BM’nin operasyonel destekten sorumlu genel sekreter yardımcısı Atul Khare, “kültürün yaşadığı, hikayelerin anlatıldığı ve insanların öğrenmek ve bağlantı kurmak için bir araya geldiği yerler olarak müzelerin eşsiz ve güçlü rolünü vurguladı. Geçmişimizi korur, bugünümüzü anlamamıza yardımcı olur ve geleceğimize ilham verirler.”

Saray Müzesi’ni “dünyanın en büyük kültür kurumlarından biri” olarak öven Cumhurbaşkanı, müzenin Çin mirasına günümüz dünyasında yeni bir anlam kazandırma yönündeki çalışmalarını takdir etti. “Saray Müzesi sergileri, araştırmaları ve uluslararası işbirlikleriyle Çin medeniyetini dünyayla buluşturmuştur” dedi.

Beijing’deki 2025 Uluslararası Müzeler Günü’nde açıklanan rapora göre, 2024 yılı sonu itibariyle Çin’de 7.046 kayıtlı müze ya da her 200.000 kişiye bir müze düşüyor. Yine 2024 yılında Çin müzeleri tarafından ülke çapında toplam 43.000 sergi ve 511.000 eğitim etkinliği düzenlendi ve 1,49 milyar ziyaretçi ağırlandı.

Ağır sergilerden sürükleyici etkileşime, teknolojik güçlenmeden kültürel ve turizm deneyimlerine kadar Çin müzeleri, hızla değişen toplumlarda yeni bir canlılık göstererek ve yüksek kaliteli kültürel ürün ve hizmetlerle insanların daha iyi bir yaşam özlemlerini karşılayarak zamanla senkronize oluyorlar.