- 21 Aralık 2025
- Yayınlayan: Kerem Kofteoglu
- Kategori: Son Yazılar
Lasa’nın yüksek rakımlı bölgelerde gerçekleştirdiği geniş çaplı ağaçlandırma çalışmaları harikalar yarattı. Yukarıdaki görselde Lasa’nın Güney Dağ Parkı’nın kış manzarası görülüyor. (Fotograf: Tashi Chophel)
LIU YIXUAN /CHINA TODAY — Bu yıl 21 Mart’ta, 13. Uluslararası Ormanlar Günü’nü kutladık. Ağaçlandırma, iklim değişikliğiyle başa çıkmanın etkili bir yoludur. Ekosistemin dengesini yeniden sağlamaya yardımcı olurken aynı zamanda yerel toplulukların ekonomik kalkınmasına da destek sağlar. Xizang Özerk Bölgesi’ndeki büyük ölçekli dağ ağaçlandırmasının ilk ekolojik restorasyon projesi olan Lasa Nehri’nin her iki tarafındaki çorak dağların yeşillendirilmesi projesi, yerel koşullara uyarlanmış ve teknolojiyle güçlendirilmiş yeni bir ekolojik restorasyon modeline öncülük etmiştir. Bu sayede yüksek rakımlı bölgelerde harikalar yaratmıştır. Bir zamanlar çorak olan platodaki dağlar şimdi yeşil bir canlılıkla canlanıyor.
Yerel Orman Korucuları
Lasa çok sayıda orman bekçisi işe aldı. Güney dağ parkında çalışan orman bekçilerinden Tashi Chophel: “İşim ağaç yönetimi ve yangın önlemeyi içeriyor. Bu iş beni her gün meşgul ediyor ve bana büyük bir tatmin duygusu veriyor” diyor. Her sabah, deniz seviyesinden yaklaşık 4.000 metre yükseklikteki parkta rutin bir denetim yaparak ve fidanları tek tek sulayarak işine başlıyor. Tashi: “Dik yamaç ve gevşek toprak sulamayı özellikle zorlaştırıyor. İlk kez yamaçta fidan dikmeye başladığımda, her fidanı kontrol etmek için her gün beş kilometreden fazla yürüyordum” diye ekliyor.
Özverili çalışmaları sayesinde Tashi Chophel, bir zamanlar güçlü rüzgarların sarı kumları savurduğu çorak dağın yemyeşil bir alana dönüştüğüne tanık oldu. “Bakın, üç yıl önce kendi ellerimle diktiğim o ağacın dalları şimdi açık bir şemsiye gibi yayılıyor” dedi gururla gösteriyor. Ayrıca, ormanda yaşayan kuşların cıvıltılarını ve değerli beyaz dudaklı geyikleri bir drone ve cep telefonuyla kaydetti. Bugün, bölgenin ekosisteminin iyileşmesi sonucunda, bu alan vahşi hayvanlar için bir cennet haline geldi.
Alanında Uzman Bir Ekip
Xizang Özerk Bölgesi Ormancılık Araştırma ve Planlama Enstitüsü’nden teknisyen Pu Luo’ya göre, bu ortamda ağaç dikmek, ovalara göre on kat daha zor. Pu: “Yeşillendirme projesinin tasarımcısı olarak ekibimiz öncelikle yüksek rakımlı bölgelerdeki oksijen eksikliğinin üstesinden gelmek zorunda kaldı. Drone’ların yardımıyla, fidan dikme sürecini saatlerce süren bir işten sadece birkaç dakikaya indirmeyi başardık” diyor.
Tasarım sürecinde ekip, 3.600 metrenin üzerindeki rakımlarda bulunan yamaçları incelemek için dronlar ve toprak dedektörleri gibi yer altı araştırma yöntemleri de dahil olmak üzere uzaktan algılama teknolojisini kullandı. Ekip, farklı rakımlardaki güneş ışığı, toprak ve nem oranına dayalı bir ağaçlandırma haritası oluşturdu. 3.650 ila 3.900 metre arasındaki rakımlar için, ana bitki örtüsü olarak ağaçlıkların ve ek olarak çalıların yetiştirilmesine odaklanan karma bir dikim yapısı benimsendi. 3.900 ila 4.100 metre arasında, çalılar önceliklendirilirken otsu bitkiler ek olarak kullanıldı. 4.100 metrenin üzerindeki alanlar için ise doğal restorasyon, yapay tohumlama ve havadan tohumlama kombinasyonu tercih edildi.
Pu açıklamalarını şöyle sürdürüyor: “Uzun süreli deneyler ve gözlemler sonucunda, yüksek rakımlı ortamlara dikilmeye uygun 30’dan fazla ağaç türü seçtik. Ayrıca, 3.600 ila 4.100 metre rakımlardaki kayalık dağlarda ağaçlandırma konusunda değerli deneyimler kazandık ve dağlık bölgelerde yeşil bir mucize yarattık. Dahası, Xizang’da ilk plato tohum bankasını kurarak, daha sonraki ekolojik restorasyon için 200’den fazla plato bitkisini koruma altına aldık.” Bu tür bir düzenleme, ekosistemin istikrarını sağlarken aynı zamanda yeşillendirme faydalarını en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olabilir.
Yeşillendirme projesi başlatıldığından beri yaklaşık 466,7 kilometrekarelik alanda ağaçlandırma çalışmaları tamamlanmış olup, genel hayatta kalma oranı yüzde 85’in üzerine çıktı. Yerel koşullara uyarlanmış yenilikçi, teknoloji odaklı uygulamalar, projenin verimli sonuçlar elde etmesine ve yüksek rakımlı ekolojik restorasyon için bir referans oluşturmasına büyük ölçüde yardımcı oldu.

Hem İnsan Hem Doğa İçin Yeşil Kalkınma
Son yıllardaki sürekli uygulamalar sayesinde Lasa, diğer yüksek rakımlı bölgelerde de uygulanabilecek bir dizi ekolojik restorasyon çözümü biriktirdi. Lasa Ormancılık ve Otlak Bürosu Parti Sekreteri Yin Peifeng, “Proje, fidan kalitesi, inşaat teknolojisi, koruma yönetimini düzenlemek için teknolojik yardım, mühendislik yönetimi, resmi garantiler ve kamu denetimini entegre ediyor. Ayrıca toprak iyileştirme, fidan kalitesi, dikim teknolojisi denetimleri ile inşaat kalitesi, hayatta kalma oranları ve yönetim etkinliğinin kabul kontrollerini de gerçekleştiriyor. Tüm bunlar, projenin kalitesini ve verimliliğini artırmak için yapılıyor” diye açıklıyor.
Lasa, halk katılımı açısından, ortak katkı ve paylaşılan faydalar için bir hissedar mekanizması kurdu. Orman koruma için iş birliği örgütleri ve kamu yararı pozisyonları oluşturarak ve tam zamanlı korucular istihdam ederek, yerel çiftçileri ve çobanları ağaçlandırma sürecine katılmaya teşvik ediliyor. Son üç yılda, yeşillendirme projesi 7,2 milyondan fazla yerel insana iş imkanı sağlayıp, 2,5 milyar RMB’nin üzerinde iş gücü geliri elde etti. Ekolojik sektör, birçok insana istikrarlı bir gelir sağlamış ve bölgenin hem ekolojik ilerleme hem de geçim kaynaklarının iyileştirilmesine katkıda bulundu.
Yin, “Uzun vadeli yeşillendirme projesi, 10 yıl içinde toplam 1.378,1 kilometrekarelik yeşil alanın tamamlanmasını hedefliyor. Bu, 600’den fazla yeni güney dağ parkının inşasına eşdeğerdir. Projenin istikrarlı ve düzenli ilerlemesini sağlamak için her alan için yıllık olarak hedefli amaçlar belirliyoruz” diyor.
Proje tamamlandığında, yıllık 49,8 milyon ton su depolama, 229.100 ton karbon tutma ve 193.000 ton oksijen salınımı sağlaması bekleniyor. Ekolojik öncelik kavramıyla bütünleştirilen Lasa’nın izlediği yeşil kalkınma yolu, hem insanlar hem de doğa için önemli olan ekolojik, ekonomik ve sosyal faydaları büyük ölçüde artıracaktır.