Kamuoyunun Temelleri Güçlendiriliyor

Yetenek değişimi ve işbirliği, günümüz dünyasının tartışmasız en önemli ikili ilişkilerinden biri olan Çin-AB bağlarını kolaylaştırıyor. Çin-Avrupa ilişkilerinin gelişmesiyle birlikte Çin ile Avrupa arasında yetenek alışverişi ve işbirliği de güçlendi. Yukarıdaki görselde Çin’in ikinci Cervantes Enstitüsü’nün Shanghai’daki açılışına katılan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (önde) gelişinde aslan dansı gösterisiyle karşılanması görünüyor.

CHINA TODAY – Dünya bir asırdır görülmemiş bir dönüşüm ve çalkantı sürecinden geçerken, iki önemli güç olarak Çin ve AB ortaklıklarını sürdürmeli, daha fazla diyalog ve işbirliği yapmalı ve stratejik iletişimi derinleştirmeli. Ayrıca taraflar stratejik karşılıklı güveni arttırmalı, stratejik fikir birliği oluşturmalı ve ilişkilerinin istikrarlı ve sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve küresel barış ve kalkınmaya yeni katkılarda bulunmak için stratejik işbirliği yapmalı.

Bu, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in geçen mayıs Fransa, Sırbistan ve Macaristan’ı kapsayan bir devlet ziyareti için Avrupa’ya gittiğinde verdiği mesajdı.

ABD, Çin’in bilim ve teknoloji, yetenekler ve diğer alanlardaki gelişimini bastırmak için “küçük bahçe, yüksek çit” stratejisini benimsediğinden Çin’in Avrupa ile çok yönlü, çok seviyeli ve geniş kapsamlı yetenek alışverişini ve işbirliğini güçlendirmesi stratejik olarak önemli. İkili ilişkilerin geliştirilmesi için kamuoyunun güçlendirilmesi de büyük önem taşıyor.

Halklar arası alışverişler, Çin-AB ilişkilerinin temel taşlarından biri. Cumhurbaşkanı Xi, “çok kutupluluğu savunan iki büyük güç” olan Çin ve Avrupa’nın daha iyi bir iletişim için halktan halka ve kültürel alışverişleri güçlendirmesi gerektiğinin altını çizdi. Çin ve Avrupa, eğitim, kültür, spor, gençlik sorunları, bilim ve teknoloji alanlarında yaptığı işbirliğiyle çok katmanlı kültürel alışverişler yürütüyor. Çin, halklar arası alışverişleri teşvik etmek amacıyla Fransa, Almanya, İsviçre ve diğer bazı Avrupa ülkeleri için 2025 yılına kadar yürürlükte olacak pilot bir vizesiz seyahat politikası uyguluyor.

2018 yılından bu yana AB’de oturma iznine sahip Çin vatandaşlarının sayısı her yıl bir milyon civarında seyrediyor. Çinliler, AB’de ikamet eden en büyük yabancı nüfuslar arasında yer alıyor. Eğitim alanında Çin’in 20’den fazla AB üyesi ülkeyle derecelerin, akademik niteliklerin ve diplomaların karşılıklı tanınmasına ilişkin anlaşmaları bulunuyor.

Avrupa’daki Konfüçyus Enstitüsü’leri

Avrupa ülkeleri, Çin’de Alliance Française, Goethe-Institut ve Instituto Cervantes gibi kültür ve eğitim kurumları açarken, Avrupa’da 200’den fazla Konfüçyus Enstitüsü ve Konfüçyus Dersliği mevcut. Kültürel alanda çeşitli alışveriş projeleri yürütülüyor ve her iki tarafça kamuoyunu güçlendirmek için alışveriş merkezleri kuruluyor. Bu uygulama, kültürler arası alışveriş ve karşılıklı öğrenme için bir model haline gelmiş durumda.

Mayıs ayındaki Fransa ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Xi ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Elysee Sarayı’ndaki görüşmenin ardından gazetecilere ortak bir açıklama yaptı. Xi, Çin ile Fransa arasındaki diplomatik ilişkilerin 60. yılına ithafen Çin-Fransa Kültür ve Turizm Yılı olarak kutlanan 2024’ün eğitim, spor, film, televizyon ve gençlik gibi alanlarda işbirliğini teşvik etmek için kullanılması gerektiğini söyledi. Ayrıca iki ülke arasındaki eğitim alışverişi tarihinin “iyi hikayeleri”nden bahsetti.

Bunlardan biri Çin’in güneydoğusundaki Foochow Gemi İnşa Enstitüsü’ydü. 19. yüzyılda Fransız deniz subayları ve mühendisleri bu enstitünün kuruluşunda önemli bir rol oynamış ve Çin’in deniz mühendisliği, gemicilik ve diğer ileri Batı teknolojilerindeki temelini oluşturmuştu. Geçen yüzyılın başında Fransa’da ortaya çıkan Çalış-Oku Hareketi bir diğer örnek. Binlerce ilerici Çinli genç Fransa’ya gitti; Fransız kültürü ve Batı bilimi üzerine eğitim aldı ve eğitim masraflarını karşılamak için Paris, Lyon ve Montargis’teki fabrikalarda çalıştı.

Çin-Avrupa ilişkilerinin gelişmesiyle birlikte Çin ile Avrupa arasında yetenek alışverişi ve işbirliği de güçlendi. AB, 1997 yılında Çinli ve Avrupalı yüksek öğrenim kurumları arasındaki alışverişleri teşvik etmek ve Çin’de Avrupa çalışmalarını ve yüksek öğrenimin uluslararasılaşmasını desteklemek için AB-Çin Yüksek Öğrenim İşbirliği Programı’nı başlattı.

Bilimsel İş birliği

Çin, 1998 yılında Avrupa Topluluğu ile Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması’nı imzaladı; 2001 yılında da Dünya Ticaret Örgütü’ne katıldı. Ekonomik küreselleşme çağında Çin-AB işbirliğine olan talep daha da arttı.

Daha sonra Çin-AB yetenek alışverişi için bir işbirliği çerçevesi oluşturuldu. 2003 yılında AB, AB-Çin ilişkilerinin Ortak Çıkarları ve Zorlukları—Olgun Bir Ortaklığa Doğru metnini; Çin de ikili ortaklıkların akademik işbirliği yoluyla geliştirilebileceğini belirten bir AB politika belgesi yayınladı. Bu iki belge yükseköğretimde Çin-AB işbirliğinde yeni bir aşamaya işaret ediyordu.

Çin, aynı yıl, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Okulların İşletilmesinde Çin-Yabancı İşbirliği Yönetmeliği’ni yayınlayarak yerli üniversiteleri yabancı üniversitelerle ortak akademik projeler oluşturmaya teşvik etti; bu da Çin-AB yükseköğretim işbirliği için iyi bir politika ortamı yarattı. 2009 yılında Çin ve AB, tarafların öncelikli alanlarda yürütülecek araştırma projelerini ortaklaşa kararlaştırmasına, seçmesine ve finanse etmesine imkan tanıyan Çin-AB Bilim ve Teknoloji Ortaklık Planı’nı imzaladı.

2010 yılında Avrupa-Çin Temiz Enerji Merkezi’nin hayata geçirilmesiyle Çinli ve Avrupalı araştırmacılar arasında işbirliği için çok sayıda platform oluşturuldu, Çin’deki Avrupalı Araştırmacı Ağları Platformu ve Çinli ve Avrupalı araştırmacıları birbirine bağlayan EURAXESS-Çin ofisi gibi. 2011 yılında Beijing Normal Üniversitesi, AB’nin Erasmus Mundus Ortak Yüksek Lisans organizasyonunun eğitim programı Yükseköğretimde Araştırma ve Yenilik’e katılan ilk Çinli ortak kurum oldu.

Çin-AB yetenek işbirliği 2010 yılından bu yana daha da derinleşti. 2012 yılında 15. Çin-AB Zirvesi’nde Çin ve AB, yenilikçi işbirliği diyaloğu konusunda ortak bir bildiri yayınladı. Buna dayanarak 2013 yılında ilk Çin-AB Yenilik İşbirliği Diyaloğu gerçekleştirildi ve bilimsel araştırma ve yeniliğin güçlendirilmesi için fikir birliğine varıldı. 2013 yılında 16. Çin-AB Zirvesi’nde Çin-AB 2020 İşbirliği Stratejik Gündemi formüle edildi.

Ortak Finansman Mekanizması Oluşturuldu

2015’teki 17. Çin-AB Zirvesi sırasında araştırma ve yenilik için bir ortak finansman mekanizması oluşturuldu. Bu mekanizma, AB Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı’nda proje sahibi olarak yer alan Çinli araştırmacıların oranını büyük ölçüde arttırdı ve Çin’in katılımını dağınık başvurudan Ulusal Bilim ve Teknoloji Bilgi Sistemi’nde merkezileştirilmiş başvuruya dönüştürerek bilim-teknoloji işbirliğini sistematik ve standart hale getirdi.

2020’den bu yana yetenek işbirliği Covid 19 salgınından etkilenmiş olsa da işbirliği için yeni biçimler ve alanlar geliştirildi. Çin Komünist Partisi 20. Merkez Komitesi, Temmuz 2024’teki üçüncü genel oturumunda, uluslararası bilim-teknoloji alışverişini ve işbirliğini genişletme, Çin’de uluslararası bilim-teknoloji kuruluşlarının oluşturulmasını teşvik etme ve üniversiteler, bilim araştırma kurumları ve topluluklar arasında uluslararası alışveriş ve işbirliği için yönetim mekanizmasını optimize etme ihtiyacını vurguladı. 2023 Çin-AB Yetenek Forumu’nda Zürih merkezli bir İK şirketi olan Adecco Group ve Beijing Üniversitesi, yetenek eğitimi, istihdam ve diğer konularda derinlemesine işbirliği ve değişim için bir anlaşma imzaladı ve üst düzey yeteneklerin küresel kariyer geliştirme imkanlarını iyileştirdi.

Mayıs 2024’te Çin-Avrupa Yetenek Alışverişi ve Yenilik İşbirliği Merkezi, Çin’in doğusundaki Zhejiang eyaletinin Hangzhou kentinde faaliyete geçti. Avrupa ile yetenek alışverişi ve yenilik işbirliğine yönelik bir platform olan bu merkez, Çin ve Avrupa arasında bilim ve teknoloji, kültür, yenilik ve girişimcilik alanlarında açık işbirliği için yurtiçi ve yurtdışı güçleri bir araya getirmek amacıyla tek merkezli, çok üslü bir model izliyor. (Bu metin, Xinhua ve Halkın Günlüğü gibi medya kuruluşlarının haberlerinden derlenmiştir.)