Çin, yoksulluğu azaltma kampanyasının bir parçası olarak, tüm vatandaşlarının yeterli gıda, giyecek ve güvenli barınma imkanına sahip olmasının yanı sıra zorunlu eğitim ve temel sağlık hizmetlerine erişiminin güvence altına alınması için çaba sarf ediyor.

Yoksul insanların motive edilerek bu girişime aktif şekilde katılması hayati önem taşıyor. Yakın zamanda Sichuan eyaletinin Liangshan Yi Özerk Bölgesi’ne bağlı Zhaojue ilçesine yaptığım yedi günlük seyahatte yoksul hanelerin kadınlarının aileleri adına güçlü bir mücadele yürüttüğünü keşfettim. Aşağıdaki satırlarda, onların yoksulluktan kurtulma yolculuğuna dair bazı ilgi çekici örnekler yer alıyor.

Otuz bir yaşındaki Ahai Mebaowei, Liangshan’ın merkezinde, yatak odaları, banyoları, mutfak ve salonu bulunan 100 metrekarelik bir eve taşınacağını asla hayal etmemişti. Guozu köyünün yerlilerinden Ahai, henüz bir yeniyetme iken göçmen işçi olarak çalışmak üzere yoksul anne-babasını doğdukları ıssız dağlık bölgede bırakıp memleketini terk etmek zorunda kaldı. Giderken yanında sadece iki adet giysi ve annesinin verdiği bir çift eldiven vardı.

Ahai o dönemi, “Guangdong’da bir fabrikada çalışıyordum ve zor günlerdi” diye anlatıyor, “Eyaletin kalabalık şehirlerinde bir yabancı, hiç kimseydim. Kim olduğumu ya da nereden geldiğimi asla unutmadım”. Hayali, Guangdong’da tanıştığı bazı insanlar gibi nezih bir hayat yaşamaktı ve sonunda bunu gerçekleştirdi.

ESKİDEN YOKSULDULAR

Ahai, Guangdong’da çalıştıktan sonra Liangshan’a geri döndü, evlendi ve çocukları oldu. Kocası da bir göçmen işçiydi ve halen çalışıyordu. Bununla birlikte altı kişilik aile ayda kazandığı 3 bin RMB gelir ile zar zor geçiniyordu. Ahailer o dönemde kerpiçten basit bir evde yaşıyordu ve resmi kayıtlara yoksul olarak geçtiler.

Zhaojue’nin şef yardımcısı Jise Fangsen, “Yeniden yerleştirme, kırsal kesimdeki yoksul insanların daha iyi hayatlara kavuşmasını mümkün kılıyor” diyor ve şöyle devam ediyor: “Yeniden yerleşim bölgelerinde ikamet eden kadınlar, evlerinden ayrılmak zorunda kalmadan çalışma, gelirini artırma ve ailesini geçindirme fırsatına sahip oluyor.

Bu onların ekonomik açıdan oğulları veya kocalarından bağımsız hale gelmesini sağlıyor, aynı zamanda ailelerinin yoksulluktan kurtulmasına katkıda bulunuyor”. Ahai, kocası ve dört çocuğuyla birlikte, mayıs ayında Zhaojue’deki yeniden yerleşim bölgesinde yer alan yeni bir konuta taşındı. Burası Liangshan’daki yeniden yerleşim bölgelerinin en büyüğü ve taşındıkları dönemde yoksulluk içinde yaşayan bin 428 haneye ev sahipliği yapıyor.

Toplulukta anne ve çocuk bakım merkezi, mesleki eğitim merkezi, süpermarket, hukuki danışmanlık ile tıbbi hizmetler sunan bir merkez, yaşlılara yönelik bir aktivite merkezi, ayrıca okuma ve eğlence odaları gibi tesisler bulunuyor. Bir ilkokul ve açık hava tarımsal ürün pazarı da yapım aşamasında. Ahai, “Evde çorap işleyerek günde 160 RMB kazanıyorum. Çocuklarıma bakarken bir yandan da gelir elde ettiğim için mutlu ve memnun hissediyorum” diyor.

GENÇLER AYDINLATILIYOR

Luo Ying, onu tanıdığımda Zhaojue’nin yoksul Jieba Nada köyünde sınıfa dönüştürülen bir evde başka bir kadın öğretmen ile birlikte 36 anaokulu öğrencisine şiir öğretiyordu. Luo, “Kendimize öğretmen yerine eğitmen diyoruz. Görevimiz, Yi etnik grubundan çocuklara Mandarin öğretmek ve onların iyi alışkanlıklar geliştirmesine yardımcı olmak” diyor.

Liangshan hükümeti, 2015’ten beri kendi yetki alanındaki anaokullarını desteklemek ve yoksul ailelerin çocuklarına yeni imkanlar sağlamak için çaba sarf ediyor. Mayıs 2018’den bu yana Liangshan’ın kırsal kesimlerindeki anaokullarında Mandarin öğrenmeyi teşvik etmek amacıyla üç-altı yaş arası tüm Yi çocukları öğrenim ücretlerinden muaf tutuluyor. Sichuan Daily’ye göre, programın başlamasından bu yana yaklaşık 120 bin çocuk bölgedeki 3 binden fazla anaokuluna kayt yaptırdı ve önümüzdeki dönemde 400 anaokulu daha açılacak.

Luo, “Öğrenciler anaokulunda vakit geçirmekten keyif alıyor; öğle yemeği de ücretsiz. Çocuklar Mandarin dilini konuşmayı öğreniyor ve daha dışa dönük hale geliyor. Ebeveynlerin de kendileri işteyken çocukları için endişelenmesine gerek kalmıyor. Çok sayıda öğrenci, ebeveynlerine Mandarin dilini konuşmayı öğretmek istiyor” diyor.

Sichuan’daki bir üniversitenin Çin dili ve edebiyatı bölümünü bitiren Luo, Yi çocuklarına Mandarin öğretmenin önemini anlıyor: “Mandarin, Çin’in resmi dili ve ülke çapında yaygın şekilde kullanılıyor. Yi çocuklarının diğer bölgelerde çalışıp ve öğrenim görebilmesi için bu dilde yetkinleşmesi önemli.”

YÖRESEL GELİR ARTIYOR

Liangshan’ın Butuo ilçesi sakinlerinden Biqu Mlaza, yakın zamana kadar yoksulluk içinde yaşıyordu. Ailesi mısır, tavuk ve patates satmak suretiyle kazandığı yılda yaklaşık 2 bin 900 RMB ile geçiniyordu. Biqu, Çin’in çoğu bölgesinde emeklilik çağı olarak kabul edilen 70’i aşkın yaşına rağmen yoksulluğu yenme çabasında ailesine destek olmak istedi.

Yaklaşık bir yıl önce Butuo’nun Tuojue kasabasındaki Plato Yaban Mersini Ekim Tesisi’nde çalışmaya başlayan Biqu, şimdi ayda 2 bin 400 RMB kazanıyor. Tarım arazisi, pek çok Yi insanı için bir can simidi. Biqu’nun ailesi, tarlalarından her zaman olabildiğince iyi yararlandı ve şu anda da 1.4 hektarlık arazinin 1.2 hektarını yerel yönetime kiralıyor.

Biqu gülümseyerek “Eski eve sadece birkaç kilometre mesafede yeni bir konuta taşınma imkanı bulduk. Ben bölgedeki yaban mersini çiftliğinde çalışırken, kocam koyun ve sığır otlatıyor. Ayrıca hükümete kiralamadığımız 0.2 hektarlık arazide mısır ve patates yetiştiriyoruz” diyor.

İstihdam, sürdürülebilir kalkınmanın ve insanların refahının çok önemli bir parçası, ayrıca kadınlar ve yaşlılar gibi savunmasız gruplara destek sağlayarak onların insan haklarını koruyor. Plato Yaban Mersini Ekim Tesisi’nin yöneticisi, “Kurulduğu günden bu yana çiftlikte dokuz bin kişi çalıştı ve bu insanların yüzde 60’ı işe başladığında yoksul hanelerden geliyordu” diyor.

Biqu’nun hayatının bu noktasında temel arzusu, beş torununun iyi bir eğitim almasını sağlamak. “Geçmişte hayatta kalabilmek için çok çalıştım” diyor Biqu, “Umarım torunlarım başarılı olur ve ileride benden daha iyi bir hayat sürer”. (China.org.cn muhabiri Zhang Weilan’ın China Today Türkiye’deki haberinden özetlendi)