Çin’de artık mutlak yoksulluk olmayacak!

Yoksulluğu azaltacak stratejiler geliştiren Çin,  yoksullukla küresel mücadelenin ilerletilmesi için yürütülen uluslararası etkileşim ve işbirliğine de etkin bir şekilde katılıyor.

Çin’deki Uluslararası Yoksulluğun Azaltılması Merkezi’nin direktör yardımcısı Tan Weiping, China Today için konuyla ilgili kapsamlı bir yazı hazırladı, size bunun geniş özetini sunuyoruz. Çin’in yoksulluğu azaltmak ve kalkınmayı desteklemek için geliştirdiği özel yol, en yoksullara yönelik yardım önlemlerinden kalkınmaya dayalı yoksullukla mücadeleye, oradan da yoksulluğun hedefli azaltılmasına uzanıyor. 2013’ten bu yana yoksulluğun hedefli azaltılması stratejisi etkinliğini ispatladı, dolayısıyla ülke mutlak yoksulluğu 2020 sonu itibarıyla tamamen ortadan kaldırma hedefine muhtemelen ulaşacak.

İlk aşamada Çin genel kırsal yoksulluk sorununu kurumsal reform yoluyla çözmeyi denedi. Kırsal arazi sisteminde yapılan reform, çiftçilerin arazi kıtlığı yaşamasına yol açan kurumsal engellerin ortadan kaldırılmasına yardımcı oldu. Bu arada kırsal bölge sakinlerinin yaşam koşullarında kırsal altyapıya yapılan yatırımlar, eğitim ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, tarım teknolojilerinin yaygınlaştırılması ve bir sosyal güvenlik sisteminin oluşturulması sayesinde kayda değer bir iyileşme sağlandı. Bu aşamada toplam tahıl üretimi 1.69 kat arttı, bebek ölüm oranları yüzde 75 geriledi, ortalama yaşam süresi neredeyse 30 yıl uzadı ve açlık sınırı altında yaşayan kırsal nüfusun oranı yarı yarıya azaldı.

İkinci aşama 1978’de başladı ve 2012’ye kadar sürdü. Bu süreçte yoksullukla mücadele ve kalkınma ulusal stratejilerle yakından entegre edildi ve yoksulluğu azaltmaya dönük bölgesel çabalar kayda değer bir etki üretti. Çin, ülkenin kırsal bölgelerinde yoksulluğun kalkınma odaklı azaltılması için Yedi Yıllık Öncelikli Yoksulluğu Azaltma Programı’nı ve iki çerçeveyi geliştirip uygulamaya koydu (ilki 2001-2010 dönemi, ikincisi de 2011-2020 dönemi içindi).

Üçüncü aşama, Çin Komünist Partisi’nin 2012’de düzenlenen 18. Ulusal Kongresi’yle birlikte start aldı. Bu süreçte yoksullukla mücadelede hedefli yaklaşımları esas alan yeni bir dönem başladı. Yoksulluğa karşı verilen kararlı mücadeleyi temel bir görev ve orta derecede müreffeh bir toplum inşasının en önemli göstergesi olarak gören ÇKP Merkez Komitesi, Cumhurbaşkanı Şi Jinping önderliğinde, aşırı yoksulluğu 2020 itibarıyla tümüyle ortadan kaldırmayı taahhüt etti.

Tedbirler uygulamada doğrulandı

Mevcut standartlarla, Çin’de 1978’de yüzde 97.5 olan kırsal yoksulluk oranı 2018’de yüzde 1.7’ye düştü. Kırsaldaki yoksulların sayısı 770 milyondan 16.6 milyona geriledi.

Çin, yoksulluğu hedefli azaltma stratejisini uygulamaya koyduktan sonra yoksullukla mücadelede şu ana kadar elde ettiği en iyi sonuçlara ulaştı. Sadece altı yılda 80 milyondan fazla insan yoksulluktan kurtarıldı; bu, her yıl ortalama 13 milyon insan demek. 2018 sonu itibarıyla ülke genelinde 832 yoksul ilçe vardı; bunların 436’sı yoksulluğa veda etti. Kayıtlı ve belgeli yoksul köy sayısı 2013’te 128 bin iken 2018 sonu itibarıyla 26 bine geriledi.

Alınan tedbirler sayesinde, kırsal bölgelerde yaşayan halkın gelir seviyesi hızla yükseldi. İstatistiklere göre (grafiğe bakın), 2018’de yoksul kırsal bölgelerde kişi başına düşen harcanabilir gelir 2013’e kıyasla 1.7 kat artarak 10 bin 371 RMB’ye ulaştı. 2013-2018 arasında gelir yıllık ortalama yüzde 12.1 arttı. Fiyat faktörü düşüldükten sonra ortalama yıllık artış yüzde 10 oldu; bu da kırsal bölgelerin ulusal ortalamasının 2.3 puan üzerinde bir reel artış demek.

2018’de dezavantajlı kırsal bölgelerde yaşayan halkın kişi başına düşen harcanabilir geliri ülkenin diğer kırsal bölgelerindeki ortalama harcanabilir gelirin yüzde 71’ine ulaştı; bu oran, 2012’ye göre yüzde 8.9’luk bir artışa işaret ediyor. Dolayısıyla Çin’de en dezavantajlı kırsal bölgelerle diğer kırsal bölgeler arasındaki gelir farkı azalmaya devam ediyor.

Seferberlikte öncü roller

Tüm yerel yetkililer bir dizi ilgili belgeyi yayımladı ve güncelledi. Bu sayede, uzun yıllardır süregelen bir çok zorlu sorun için çok sayıda hedefli tedbir uygulamaya kondu.

Bu arada, muhtelif yatırım kaynakları bir havuzda birleştirildi; buna merkez ve eyalet yönetimlerinin yoksullukla mücadeleye ayırdığı özel bütçe fonları ve finans sektöründen gelen destek de dahildi.

Ayrıca ülke genelinde yoksul köylerde bir ile üç yıl çalışacak toplam 775 bin parti ve devlet görevlisi ile çalışanı belirlendi. ÇKP Merkez Komitesi Organizasyon Departmanı, 188 bin yetkin görevliyi dezavantajlı ya da parti örgütünün zayıf olduğu köylerde hizmet vermek üzere bu köylerin birinci sekreterliğine atadı. Söz konusu görevliler, yoksullukla mücadele seferberliğinde öncü roller üstlendi.

Yoksulluğun azaltılması için ülkenin doğu ve batı bölgeleri arasında oluşturulan işbirliği, ülkenin 30 etnik özerk ilinin tamamını kapsayacak biçimde genişletildi. Bu çerçevede 320 merkezi departman ve kuruluş 592 yoksul ilçeye yardım sağlıyor; ordu ve polis de 2 binden fazla dezavantajlı köye destek ve hizmet götürüyor.

Merkezi hükümet, eyaletlerde yoksullukla mücadeleyi yürüten parti ve devlet yetkililerinin performansının değerlendirilmesi için tedbirler yayımladı. Devlet Konseyi Yoksulluğun Azaltılması ve Kalkınma Öncü Grup Ofisi, 2016’dan 2020’ye dek yıllık değerlendirmeler düzenledi. İncelenen içerik, temelde, elde edilen sonuçlar, yoksulluğun insanların doğru belirlenmesi, hedefli yardım ve kaynak kullanımından oluşuyordu.

Küresel mücadele hızlandı

Çin, reform ve dışa açılma sürecinin başlamasından bu yana yoksulluğun azaltılması ve kalkınma stratejisini organize, planlı ve büyük ölçekli bir şekilde hayata geçiriyor. Çin, BM Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin bir parçası olarak yoksulluğu azaltma hedefine ulaşan ilk gelişmekte olan ülke olarak kayıtlara geçti ve dünyada yoksulluğun azaltılmasına yaptığı katkı yüzde 70’i aştı. 2020 itibarıyla, Çin’in mevcut standartlarına göre tüm yoksul insanların kendilerini yoksulluktan kurtarabilmesi bekleniyor. Böylece, Birleşmiş Milletler’in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ndeki yoksullukla mücadele hedefine 10 yıl önce ulaşmayı başaran Çin, mutlak yoksulluk sorununa da tarihi bir çözüm sunmuş olacak. Çin, elde ettiğ bu zaferle yoksullukla küresel mücadeleye taze bir güç kazandıracak ve yoksulluğun azaltılması alanında edindiği bilgeliği ve çözümleri tüm dünyayla paylaşacak.



Yazar: Kerem Kofteoglu
1963’te Mardin’de doğdu. İlk ve lise eğitimlerini İstanbul’da tamamladı. Dünya gazetesinde Reklam Bölümü'nde işe başladı. Sonra İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nı takip eden muhabirlerden biri oldu. Daha sonra sırasıyla Hürriyet Gazetesi’ne bağlı haftalık Ekonomist Dergisi ve Sabah grubunun Para dergisinde çalıştı. Bir dönem Turizm Yazarları Derneği’nin (TUYED) Başkanlığını yürüten Köfteoğlu, halen çeşitli dergilerde serbest gazetecilik yapıp, bazı kurumlara basın ve turizm danışmanlığı hizmeti veriyor.