EFSANEVİ İMPARATORLARIN “UYUMLU KÜLTÜR” MİRASI

Çin medeniyetinin yaratılmasında ilk adımı attığına inanılan efsanevi Sarı İmparator’un hayat hikayesi ve başarıları, kendi adını taşıyan bir animasyon dizisine hayat verdi. Dizide, İmparator Huang Di’nin ulusu nasıl birleştirdiği anlatılıyor…

(JIAO FENG /CHINA TODAY TÜRKİYE)—Her ulusun kendi efsane dönemi vardır ve Sarı İmparator (Huang Di) de Çin’in uzak tarihinin en büyük hükümdarı ve kültürel kahramanıdır. İlkel kabilelerden oluşan birliğin şefi olan Sarı İmparator, Xuanyuan Tepesi’nde doğdu (bugün Henan eyaletine bağlı Xinzheng). Bundan dolayı Xuanyuan ve Xuanyuan Sarı İmparator olarak da bilinir. Tarihe Çin ulusunu birleştiren ilk hükümdar olarak geçen bu kadim lider, tebaasının faziletlerini ve icatlarını temsil eder; üretimi geliştirerek Çin medeniyetini yarattığına inanılır. Bu yüzden de Çin ulusunun ilk atası olarak kabul edilir.

Sarı İmparator’a dair birçok halk efsanesi ve tarihi kayıt bulunmasına rağmen yaşadığı dönem hakkındaki film ve televizyon programı sayısı görece azdır. Nisan 2013’te televizyon için hazırlanan animasyon dizi Huang Di Destanı’nın çekimlerine Henan eyaletinin başkenti Zhengzhou’da başlandı. Henan Multicultural Media Co. Ltd. ve Beijing Glorious Animation Company of China International Television Corporation şirketlerinin ortak prodüksiyonu olan dizinin ana teması, ilkel kabilelerin ayrışma ve çatışma sürecinden birlik ve bütünleşmeye geçişi. Dizi, bu çerçevede, Sarı İmparator’un efsanevi hayatını ve uyumlu bir dünya yaratmak için ulusu nasıl birleştirdiğini anlatıyor.

TARİHİ BELGELERİN YENİ YORUMU

Efsaneye göre, Sarı İmparator 4 bin yıl önce doğdu, doğduğunda “mucizevi bir zekaya sahipti ve konuşabiliyordu” ve Sarı Nehir havzasında yaşadı. 20 yaşına geldiğinde Youxiong kabilesinin şefliğine seçildi ve onun döneminde ilkel tarım hızla gelişti. Sonrasında Youxiong kabilesi giderek güçlendi ve topraklarını sürekli genişletti.

Dizinin “Altı Kabilenin Birleşmesi” adındaki ilk bölümü, Sarı İmparator’un bir ustanın yanına nasıl çırak olarak girdiğini ve insanlara nasıl bir sorumluluk duygusu sergilediğini anlatıyor. Liuhe sihirli taşını bulma ve Merkez Ovası bölgesindeki altı kabileyi birleştirme arayışında sayısız güçlük ve tehlikeyle karşılaşan Sarı İmparator’un böylece yüce hükümdarlığı başlar.

“Yan ve Sarı Birleşir” adındaki ikinci bölüm, Sarı İmparator ve Yan İmparatoru’nun aralarında geçen “soğuk savaş” ve “sıcak savaş”ın sonrasında nasıl barıştıkları anlatılıyor.

Yan İmparatoru, aynı dönemde bir başka kabilenin şefiydi. 100’den fazla baharatı bizzat tatmış ve halkına tıbbı, tarımı öğretmişti; bundan dolayı Shennong (Kutsal Çiftçi) olarak anılıyordu. Geç ilkel toplum döneminin sonlarına doğru, Sarı İmparator ve Yan İmparatoru liderliğinde ortak amaçlara sahip iki büyük kabile ortaya çıktı. Bunu adım adım Huaxia ulusunun oluşmasını sağlayan bir sentez dönemi izledi. Çin halkının kendini “Yan-Huang’ın soyundan” addetmesinin nedeni de bu.

“Uyumlu Bir Dünya” adını taşıyan üçüncü bölümde ise Sarı İmparator ve Yan İmparatoru’nun Zhuolu yabanında Jiuli kabilesinin lideri Chiyou ile savaşmak üzere nasıl birleştiği anlatılıyor. Sarı İmparator ile Yan İmparatoru arasındaki Banquan Savaşı ve Yan İmparatoru ve Sarı İmparator ile Chiyou arasındaki Zhuolu Savaşı, dünya savaş tarihinin belli başlı çatışmaları arasında yer alır. Bu savaşlar, Çin ulusunun politik bir toplum, ortak kaderi paylaşan bir topluluk ve kültürel bir zümre olarak ortaya çıkışının temelini oluşturur. Chiyou’yu yendikten sonra Sarı İmparator ve Yan İmparatoru, Chiyou’nun kabilelerini kılıçtan geçirmez; tam aksine Chiyou’ya ölümünden sonra “Savaş Tanrısı” unvanını verir ve Chiyou’nun kabilelerini asimile eder. Bu şekilde Çin medeniyetinin uyumlu kültürünün temelleri atılır.

Dizinin başyapımcısı ve Henan Multicultural Media Co.’nun başkanı Zhang Zhenyu’nun verdiği bilgiye göre, Tarihi Kayıtlar’daki Sarı İmparator Vakayinamesi’nde Sarı İmparator’un “Banquan yabanında altı efsanevi vahşi hayvana (xiong, pi, pi, xiu, chu ve hu) Yan İmparatoru’yla dövüşmeyi nasıl öğrettiğine dair bir hikaye yer alıyor. Bu efsanevi vahşi hayvanların neye benzediği 2 bin yıl boyunca gizemini korur. İzleyenlerin zihninde tarihin bu dönemini en güçlü şekilde canlandırmak için Huang Di Destanı, Youxiong kültürünün merkez bölgesi Juci Dağı’nı başlangıç noktası olarak benimsiyor. Tarihi kayıtlarla mitolojiyi birleştirerek muhteşem tarihi yapıyı romantik ve şiirsel bir fanteziyle sentezleyen dizi, kabilelere de xiong, pi, pi, xiu, chu ve hu canavarlarının ismini veriyor.

Dizi, Sarı İmparator ile altı kabile arasındaki toplumsal ilişkileri, Yan İmparatoru ve Sarı İmparator’un adım adım savaştan barışa geçişini resmederken medeniyete doğru ilerleyen tarihi süreci de haritalandırmış oluyor. Huaxia kabilelerinin bir araya gelişinin sırrını çözerken, ilk ata Sarı İmparator’un elde ettiği büyük başarıların da altını çiziyor. Böylece prodüksiyon izleyenlere Çin ulusunun ortaya çıkışının renkli bir tablosunu sunarken, Sarı İmparator’un “özdisiplin, toplumsal bağlılık, kapsayıcılık ve sebat” gibi çekirdek değerlerini de yeniden yorumluyor.

GELENEKSEL UYUMLU TOPLUM

Zhengzhou şehrinde gerçekleştirilen kaliteli bir animasyon projesi olarak Huang Di Destanı’nın prodüksiyonu 2010’da başladı. Yaratıcı ekipte ülkenin en iyi senaristleri, folklor uzmanları, animasyon yönetmenleri, animasyoncuları, bestecileri ve çeşitli karakterleri seslendiren oyuncuları bulunuyor. Bu uzmanlar, titiz bir araştırma ve derinlikli bir incelemenin ardından Sarı İmparator, folklor ve tarihi verilerle ilgili sayısız kitabı topladı ve bir araya getirdi. Üç yıl süren bu zorlu çabanın ardından animasyonun senaryosu kaleme alındı.

Ekip, Sarı İmparator ile Yan İmparatoru arasındaki Banquan Savaşı’nın geçtiği yer olan Hebei eyaletine bağlı Zhuolu ilçesini, yine Henan eyaletindeki Xinzheng şehrinde bulunan Xuanyuan Tepesi’ni ve Juci Dağı’nı ziyaret etti. Sarı İmparator Şehri’ni, Chiyou Ormanı’nı, gizemli petroglif ve taş oymaları detaylı bir şekilde inceledi. Bu sayede destanın tarihi geri planı, olay örgüsü ve karakterleri için ihtiyaç duyulan ve Çin medeniyetini 5 bin yıl önceki haliyle resmetmek için gerekli verilere ulaşıldı.

Zhang Zhenyu, “Huaxia medeniyeti, galip gelenin rakibini yendiğinde onu ortadan kaldırmak yerine asimile etmesini ve yeni bir birlik oluşturmasını öngören uyum arayışı sayesinde 5 bin yıl boyunca ayakta kaldı. Çin tarihine kısa bir bakış bile bunu açıkça gösteriyor” diyor. Senaryonun yazımı sırasında da bu nokta sürekli vurgulandı ve ortaya 300 bin karakterlik bir senaryo taslağı çıktı. Zhang, “Uyumlu kültürümüz barış, birlik ve ahenk anlamına geliyor” diyor.

Beijing Glorious Animation Company’nin genel müdürü Zhou Fengying de aynı kanıda: “Yan-Huang soyundan gelmek ne demek? Bu animasyon dizisiyle izleyicilerimizin Yan İmparatoru ve Sarı İmparator’un kanlı savaşlardan sonra birliği sağlamayı ve uyumlu bir dünya yaratmayı başardığını öğrenmesini istedik. Böylece Çin tarihini yarattılar.

Çin kültürü kapsamlı ve derin. Bu diziyi yaparak kendi tarihimizi öğrendik. Umarım izleyiciler de bu animasyon dizisi sayesinde Huaxia medeniyetinin nasıl ortaya çıktığını görür ve Çin ulusunun dünyanın bir yanındaki fertlerinin bu ortak kökeni paylaştığını anlar.”

Yönetmen Zhu Min, Huang Di Destanı’nın konvansiyonel animasyon dizilerinden farklı olduğunun altını çiziyor. Dizinin tarihi misyonu, Sarı İmparator kültürünü dünyanın dört bir yanına yaymak. Destan’ın ifade biçimi ve tarzı, yenilikçi olduğu kadar uluslararası normlara uygun. Savaş sahneleri muhteşem; tarihi sahneler de renkli ve göz alıcı. Karakterlerin oluşturulmasında estetik ve inceliği esas alan ekip, karakterlerin kostümlerine çağdaş unsurları dahil ettiği gibi modern estetiğe hitap eden süslemelerden de faydalanmış. Dizide bu uzak medeniyetin yazı dilini yaratması, metali eritmesi ve ipek imal etmesi gibi özelliklerine de değiniliyor.