Çin kültüründe farklı bitkiler farklı türde insani özellikleri temsil eder. Nilüfer, yüce ve erdemli olarak görülür; bambu dik durur; krizantem boyun eğmez, donun ortasında çiçek açar ve erik çiçekleri kışın soğuğuna göğüs gerer.

(DENG DI-China Today Türkiye)-– Geleneksel Çin çiçek düzenleme sanatı adı verilen bitkilerle ilgili bir zanaat, binlerce yıldır çiçeklerin bu zarafetine zarafet katmaya çalışıyor. Bu sanat formu, 3000 yıllık uzun geçmişiyle ve kendine has tarzlarıyla, Doğu’ya özgü çiçek düzenleme janrının menşei ve temsilcisi oldu. Bu sanatta çiçek terimi, çiçekler, dallar, yapraklar, gövdeler ve kuru odun da dahil olmak üzere süs değeri olan tüm bitkileri kapsayan genel bir isimdir. Çin’in uçsuz bucaksız toprakları, muhtelif özelliklere sahip arazileri ve birçok bölgesinde farklı iklimleri var; bu da her türlü ağaç, çalı, asma ve otun çiçek düzenlemesi için gerçek bir hazine haline gelmesini sağlıyor. Son 3 bin yılda sosyal ve ekonomik koşullarla birlikte sanat tarzları da değişti.
Toplum geliştikçe çiçek düzenleme sanatının insanlar arasında popülerleşmesi, gelişiminde bir patlamaya yol açtı. Geleneksel çiçek düzenleme sanatı, 7 Haziran 2008 tarihinde, Devlet Konseyi’nin onayıyla, Ulusal Manevi Kültür Mirası listesine dahil edilerek devlet koruması ve desteğine kavuştu.

PRATİK KULLANIMDAN DUYGUSAL İFADEYE

Antik Çin’de, insan ve doğanın birliği felsefesinin ve çiftçilik kültürünün etkisiyle insanlar doğaya saygı duydu, doğayı sevdi ve bitkiler de onların ayrılmaz yoldaşı oldu. Ayrıca Çinlilerin ilkel dinlerden (özellikle büyücülükten) etkilenen ataları, insanların ve bitkilerin telepatik olarak iletişim kurabileceğine inanıyordu. Bu nedenle bitkiler, cennete tapmak,havanın iyi gitmesi için dua etmek ve sağladıkları korumadan ötürü atalara şükretmek amacıyla kullanıldı. Bu dönemde kapsız çiçek düzenleme sanatı olarak adlandırılan geleneksel Çin çiçek düzenleme sanatının başlangıcına tanık olundu. İbadet etmenin yanı sıra insanların hayatını güzelleştirmek, sevgiyi ifade etmek ve fazileti onurlandırmak için çiçekler buket haline getirildi. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi ile Savaşan Devletler Dönemi’nde (M.Ö. 770-221) kesme çiçekler yaygın olarak kullanıldı. Bunlar, kurban törenlerinde dansların bir parçası ve bir ibadet aracı olarak kullanıldığı gibi sıklıkla sevgi ve veda hediyesi olarak tercih ediliyordu.

Qin (M.Ö. 221-207) ve Han (M.Ö.202-M.S. 220) hanedanlıklarında çiçekler kaplarda düzenlenmeye başladı. Daha sonra, müreffeh Tang (618-907) ve Song (960-1279) hanedanlıkları sırasında çiçek düzenleme sanatı doruk noktasına ulaştı. Tang sarayında sık sık şakayık çiçeği düzenleme yarışmaları yapılır ve katı prosedürler uygulanırdı. Song Hanedanlığı döneminde sıradan insanların birbirleriyle etkileşiminde düzenlenmiş çiçeklerin kullanımı çok popüler hale geldi. Sanatta bu süreç içinde birçok iniş çıkış da yaşandı. YuanHanedanlığı (1279-1368) sırasında Moğolların ilk kez Merkez Ovalar’ın hakimiyetini ele geçirmesiyle onlar için çalışmak istemeyen okumuş yazmış Hanların dağlarda saklanmaktan, çiçek düzenlemekten ve beste yapmaktan başka çaresi kalmadığında sanat ciddi bir darbe aldı. Bu dönemde geleneksel çiçek düzenleme sanatı dibe vurdu. Sanat, çiçek düzenlemenin durgunlaştığı 1840-1978 yılları arasındaki dönemde de sıkıntılar yaşadı. 1978’de reform ve dışa açılma politikasının uygulamaya konmasıyla sanat yeniden canlandı. Seksenlik Bir İhtiyarın Çabaları Geleneksel Çin çiçek düzenleme sanatının bu kadar yaygın bir şekilde tanınmasını sağlayan seksenlik bir ihtiyar oldu. Beijing Ormancılık Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Okulu’ndan bir profesör olan Wang Lianying, kırk yılı aşkın süredir büyük bir adanmışlıkla geleneksel Çin çiçek düzenlemelerini araştırıyor. Wang, 1956’da peyzaj okumak için Beijing’e geldi ve 1960’da mezun olduğundan beri öğretmenlik yapıyor.

PÜF NOKTALARI
Çiçek Düzenlemelerinde Ahşap Çizgiler
Çiçek düzenleme sanatının her eserinde, başta muhtelif bitkilerin dalları olmak üzere doğal ahşap çizgiler hep mevcuttur.Dallar veya yapraklar çok işlevlidir. Çiçek düzenlemesinin temel çerçevesini oluşturur, çiçeklere daha fazla renk ve canlılık katar, mekanı böler ve tüm modellemeye katmanlar eklerler.Ahşap hatlar, aynı zamanda, duyguları harekete geçirir. Farklı çizgiler insanlara farklı duyguları hatırlatır. Dikey çizgiler ciddi ve vakur bir atmosfer yaratır; yatay çizgiler serbestçe kendini gösterir; eğik çizgiler canlı görünür; dalgalı çizgiler ise gayet atletiktir ve bir ritim duygusu verir.

Düzenlenmiş Çiçekler İçin Kaplar
Tarihsel verilere göre, Çin’de kaplarda düzenlenmiş çiçeklere ilişkin ilk kayıtlar, 2 bin yıl öncesine, Han Hanedanlığı dönemine uzanıyor. Arkeolojik kazılar sırasında Han Hanedanlığı’na ait içinde bir çömlek ağacı bulunan yeşil sırlı bir çanak çömlek ortaya çıkarıldı.Çömlek ve porselen kaplar, geleneksel Çin çiçek düzenleme sanatının temel özelliklerinden biri. Sanatçılar bir demet çiçeği düzenlemeden önce tüm yapıyı ve farklı parçalar arasındaki ilişkiyi dikkate alıyor. Çiçekler ve dallar her zaman kaptan önce düşünülüyor; kabın şekli, dokusu ve renginin çiçekler ve dallarla uyumlu olması gerekiyor.

Çin’in İlk Çiçek Düzenleme Sanatı Müzesi 
Beijing’in Fengtai bölgesinde bulunan Çin Çiçek Düzenleme Sanat Müzesi, ülkenin çiçek düzenleme sanatını tanıtmaya adanmış ilk müzesi. 2 bin 500 metrekarelik bir alanda faaliyetlerini yürüten müze, kurulduğu günden bu yana kıdemli çiçek düzenleme sanatçılarını sergi salonunun tasarım ve inşasına katılmaya davet ediyor. Müze, ülkenin dört bir yanından önde gelen çiçek düzenleme sanatçılarının çabalarını bir araya getiriyor. Bu sanatçıların bir çoğu yıllar içinde topladıkları ve derledikleri tarihi verileri müzeye bağışladı.Müze, aynı zamanda, çiçek düzenleme sanatı için uluslararası bir kültürel alışveriş merkezi. Hem geleneksel hem de modern sergi imkanlarıyla iyi bir şekilde donatılan müze, gerek yurt içinden gerek yurt dışından gelen ziyaretçilere benzersiz bir mekansal ve görsel deneyim sunuyor.



Yazar: Kerem Kofteoglu
1963’te Mardin’de doğdu. İlk ve lise eğitimlerini İstanbul’da tamamladı. Dünya gazetesinde Reklam Bölümü'nde işe başladı. Sonra İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nı takip eden muhabirlerden biri oldu. Daha sonra sırasıyla Hürriyet Gazetesi’ne bağlı haftalık Ekonomist Dergisi ve Sabah grubunun Para dergisinde çalıştı. Bir dönem Turizm Yazarları Derneği’nin (TUYED) Başkanlığını yürüten Köfteoğlu, halen çeşitli dergilerde serbest gazetecilik yapıp, bazı kurumlara basın ve turizm danışmanlığı hizmeti veriyor.