KUŞAK VE YOL GÜÇLÜ BİR MESAJ VERİYOR

Çin’in yeni politikaları ve yeni fuarı, Çin ile AB arasındaki ekonomik ve halklar arası bağları güçlendiriyor. Çin Kalkınma Bankası ve Çin İhracat-İthalat Bankası, ayrı ayrı, 350 milyar RMB’lik finansman penceresi oluşturacak ve İpek Yolu Fonu’na 80 milyar RMB tutarında ek fon aktarılacak. Yukarıdaki görselde Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya Bölgesi’ndeki Duisburg’da bulunan konteyner terminaline bir kargo teknesi yanaşıyor. Burası, Kuşak ve Yol Girişimi’nin bir parçası olarak Çin ile Avrupa’yı birbirine bağlayan, yük trenleri ve kamyonlarla yapılan kara taşımacılığı ve su taşımacılığı için bir merkez.

AUGUSTO SOTO / CHINA TODAY TÜRKİYE — Belirsiz bir yeni yıl öncesinde, aralık ayında Beijing’de düzenlenen AB-Çin zirvesi arifesinde yayınlanan yakın tarihli bir rapor ve önemli bir etkinlik, dünya çapındaki politika yapıcıların dikkatini hak ediyor. Belge, Kuşak ve Yol Girişimi’ni (KYG) Teşvik Etmeye Yönelik Öncü Grup Ofisi tarafından 24 Kasım 2023’te yayınlandı ve önümüzdeki on yılda yüksek kaliteli Kuşak ve Yol işbirliğine yönelik vizyon ve eylemleri açıkladı. Etkinlik, 28 Kasım’da Beijing’de açılışı yapılan ve dünya çapında türünün ilk örneği olan ilk Çin Uluslararası Tedarik Zinciri Fuarı ve Küresel Tedarik Zinciri Yenilik ve Geliştirme Forumu’ydu. “Ortak Bir Gelecek için Dünyayı Birleştirmek” temalı beş günlük fuarda, Çin’in sanayi ve tedarik zincirlerini istikrara kavuşturma çabaları vurgulandı.

Belge, önümüzdeki on yılda KYG’nin katılımcı ülkeleri arasındaki işbirliğinin temel alanlarını ve yönergelerini belirleyerek Çin’in işbirliğini teşvik etme ve ayrışmaya karşı çıkma konusundaki tutumunu ortaya koyuyor. Çin, tedarik zincirlerinin daha fazla küresel entegrasyonunu da savunuyor. KYG yeşil, dijital gelişimi teşvik edeceği gibi tedarik zincirlerinin istikrara kavuşmasına da yardımcı olacak.

Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu’na göre, 2023’te, yani KYG’nin 10. yılında, Çin ve KYG ortak ülkelerinin toplam ithalat ve ihracat hacmi 19.1 trilyon ABD Doları’na ulaştı ve çift yönlü yatırım 380 milyar ABD Doları’nı aştı. Ücüncü Uluslararası İşbirliği İçin Kuşak ve Yol Forumu’nun (KYF)) açılış töreninde Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, KYG projelerine pazar ve iş operasyonu temelinde daha fazla finansman desteği sözü verdi. Çin Kalkınma Bankası ve Çin İhracat-İthalat Bankası, ayrı ayrı, 350 milyar RMB’lik finansman penceresi oluşturacak ve İpek Yolu Fonu’na 80 milyar RMB tutarında ek fon aktarılacak.

RAPOR HAZIRLANDI

KYG işbirliği için yeni yollar araştırıyor. Beijing merkezli düşünce kuruluşu Çin ve Küreselleşme Merkezi tarafından hazırlanan bir raporda, ABD’nin Daha İyi Bir Dünya Oluşturma (B3W) kalkınma planı ve AB’nin Küresel Ağ Geçidi ile işbirliğinin teorik olarak mümkün olduğu, çünkü bunların hepsinin farklı alanlarda küresel işbirliğini artırmaya çalıştığı belirtiliyor. Dolayısıyla, prensipte, Çin-ABD ve Çin-AB işbirliği için muazzam bir potansiyel var.

KYG belgesi yeni işbirliği alanları da belirliyor: yeşil kalkınma, dijital işbirliğinin yeni formları ve modelleri, teknoloji yeniliği, sağlık ve tedarik zincirlerinde uluslararası işbirliği gibi. Bu, KYG’nin içerik bakımından zenginleşerek bazı Batılı projelerle işbirliği yapabileceği anlamına geliyor. İklim değişikliği konusunda işbirliği de bir olasılık.

KYG belgesinde Çin’in 150’den fazla ülke ve 30 uluslararası kuruluşla 200’den fazla KYG işbirliği anlaşması imzaladığı belirtiliyor. Bunlar Çin’in diplomatik ilişki içinde olduğu ülkelerin yüzde 80’inden fazlasını oluşturuyor. Geride bıraktığımız on yılda KYG esas olarak altyapı bağlantısını, politika koordinasyonunu, engelsiz ticareti, finansal entegrasyonu ve insanlar arası bağları teşvik etmeye odaklandı.

Aslında AB ülkelerinin yarısından fazlası Çin ile KYG anlaşmaları imzaladı ve bir çok önde gelen Avrupalı şirket KYG’ye katıldı. Bu arada Avrupa, Çin’in yatırımlarının ana hedeflerinden biri haline geldi. 2022 sonu itibarıyla yurt dışında kurulu 47 bin Çinli şirketin yüzde 10.2’si Avrupa’da bulunuyor.

AB, 2021 yılında sürdürülebilir ve yüksek kaliteli projeler için beş yıllık bir süre içinde 300 milyar euroyu harekete geçirmeyi taahhüt eden kendi altyapı yatırım programıyla birlikte Küresel Ağ Geçidi’ni başlattı. Dolayısıyla AB’nin KYG ile yenilikçi ortak girişimler geliştirmek için nedenleri var.

Yalnızca karasal anlamda Çin-Avrupa bağlantısıyla ilgili olarak, Çin resmi verileri, son on yılda 79 bin 900 Çin-Avrupa Demiryolu Ekspres treninin 25 Avrupa ülkesinde 200’den fazla şehre ulaştığını ve küresel tedarik zincirini istikrara kavuşturmak için “altın kanal” haline geldiğini gösteriyor.

Madrid’deki IE İşletme Okulu’nun ileri tedarik zincirleri programının yöneticisi olarak ve Yixinou İspanya’nın beş yıla yakın bir süre boyunca genel müdürlüğünü yaptığı sırada edindiği tecrübe nedeniyle Avrupa’nın en deneyimli KYG tedarik zinciri uzmanlarından biri olan Carlos Santana’nın belirttiği gibi, “KYG yalnızca trenler, havalimanları veya altyapıdan ibaret değil, çok daha fazlası. Ekonomi, politika, kalkınma, altyapı ve ticaret açısından Çin ile ilgili hemen her şeyi kapsayan bir şemsiye”.

Çin’le daha fazla etkileşim talep eden Kuzey Avrupa, otomobil, makina ve kimya gibi kilit sektörlerin tedarik zincirlerinde işbirliğini esas olarak görüyor. Rotterdam ve Hamburg Limanları Kuşak ve Yol için tedarik merkezleri haline geldi. Doğu Akdeniz’deki Pire Limanı da öyle.

DÜZENLİ BAĞLANTI VAR

Batı Akdeniz’de ise Kasım 2023’te Valencia Liman Başkanlığı yetkilileri Shanghai’da düzenlenen Çin Uluslararası İthalat İhracat (CIIE) fuarına katıldı. Valencia Limanı, Akdeniz’deki merkezi konumu ve iç bağlantıları nedeniyle Çin’den gelen mallar için İspanya’daki ana ulusal liman. Valencia’da Valencia Limanı dışında iki liman daha bulunuyor ve bu üçlünün 168 ülkede binden fazla limanla, buralarda faaliyet gösteren 35 farklı nakliye şirketinin sağladığı 100’e yakın düzenli bağlantısı mevcut. Valencia Limanı’nın tek başına Çin’deki 80’den fazla limanla bağlantısı var.

Altıncı CIIE, çoğu Küresel Güney’den olmak üzere, 154 ülkeden 3 bin 400’ü aşkın katılımcının ilgisini çekti ve bu katılmcılar daha çok sayıda ortakla daha fazla işbirliği ve etkileşim istiyor.

Bu arada, Çin’in 1 Aralık 2023’ten 30 Kasım 2024’e kadar İspanya, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda ve Malezya vatandaşlarına deneme amaçlı vizesiz seyahat politikası uygulamaya koyacağını duyurması da önemli bir hamle ve KYG’nin halklar arası temas boyutuyla tutarlı. Tedarik zinciri aksaklıkları kadar insanları ayrıştırmaktan da kaçınmak gerekiyor. Bu Beijing’in gönderdiği güçlü bir mesaj. AUGUSTO SOTO, İspanya merkezli Çin ile Diyalog Projesi’nin direktörü.