- 20 Kasım 2022
- Yayınlayan: Kerem Kofteoglu
- Kategori: Son Yazılar
Shangri-La’ya sabah parlak bir gün ışığı ve masmavi gökyüzüyle geliyor. Songtsam ShangriLa (Lügu) Hanı, Ganden Sumtseling Manastırı ile Kainag adında küçük bir köyün tam ortasında yer alıyor…
(WANG SHUO/CHINA TODAY TÜRKİYE) — Hanın bahçesinde Baima Dorji’nin doğup büyüdüğü dört katlı Tibet tarzı bir bina var. Baima evini bugün Çin’in en iyi butik pansiyonlarından biri haline getirmiş durumda. 2001’de açılan otel, Baima’nın kurduğu ilk Songtsam hanı.
Otel zincirinin altı hanı bulunuyor; hepsi Yunnan’a bağlı Diqing Tibet Özerk İlinde. 2017’de Lijiang ve Lhasa’da yeni oteller hizmete girecek. Baima otellerinde bol miktarda Tibet’e has el yapımı mobilya, el sanatı ürünleri ve dekorasyon malzemeleri kullanılıyor. İlk başta tek isteği otellerini Tibet kültürünü dış dünyaya tanıtan bir mecra haline getirmekmiş. “Ama işler ilerledikçe fark ettim ki ben otellerimi bir sergi merkezinden ziyade ruhani bir sığınak haline getirmek istiyorum” diyen Baima, şehir sakinlerinin temiz havanın keyfini sürebilecekleri bir yerin özlemini çektiğini, böyle bir mekan talep ettiğini anlamış: “İnsanlar buraya hareketli şehir hayatındaki baskıdan ve yoğun stresten kaçmak için geliyor.”
TİBET KÜLTÜRÜ BELGESELİ
Aslında Baima otel sektörüne yeni girmiş. Yunnan başkenti Kunming’de bir meslek okulunda veterinerlik eğitimi aldıktan sonra memleketinde iki yıl veteriner olarak çalışmış. O dönemde yerel TV kanalı yeni kurulmuş. Baima bu sektörle ilgilenmiş ve televizyon programı yapımcılığını öğrenmeye başlamış. 1992’de Baima Çin Merkezi Televizyonu’nda (CCTV) çalışırken Tibet kültürü hakkında belgeseller hazırlamış ve bu programlar çok tutulmuş. Bunlardan biri, 1998 yapımı Dashan de Xiaoxiang (bire bir çevirisi “dağın görünüşü”) Cannes FilmFestivali’ne seçilmiş. Belgeselde Yunnan eyaletinin dağlık bir bölgesinde yer alan geleneksel bir köy anlatılıyormuş.
CCTV’de çalışırken Baima incelemelerini sürdürmüş ve ne yapmak istediği konusunda zihni giderek berraklaşmış. Tibet kültürünü daha iyi tanıtmak, böylece farklı etnik gruplar arasında karşılıklı anlayışı güçlendirmek için bir platform oluşturmayı planlıyormuş. O dönemde Baima’nın meslektaşları, genellikle, Baima’nın memleketinin bulunduğu Diqing Tibet Özerk İli’nde konaklama imkanlarının yetersizliğinden şikayet edermiş. Arc de Triomphe yakınlarında bir tanesinde kaldığı için Baima’nın aklına hemen Paris’te çok sayıda örneği bulunan butik hanlar gelmiş. İki bahçesi bulunan ve bin metrekareden geniş bir alanı kaplayan evini böyle bir otele dönüştürmeyi düşünmeye başlamış.
NEFES KESİCİ MANZARA
Baima 2001’de evlerini yeniden inşa ederek 22 odalı Songtsam Shangri-La (Lügu) Hanı’na dönüştürmüş. Aynı yıl içinde Diqing’e bağlı Zhongdian ilçesi resmen Shangri-La adını almış. İşletmede ilk başta nakit akışı sorunlarından ötürü işler pek iyi gitmemiş. Baima yardım için Almanya ve Avusturya’dan profesyoneller çağırmış ama bu da fayda etmemiş.2003’te Baima oteli kendisi işletmeye karar vermiş. Otelde kalmaya başlamış ve kültürel bir deneyime dair fikirlerini otel çalışanlarıyla paylaşmış.
Baima araştırma ve deneylerle neredeyse bir on yıl geçirdi ama asla agresif bir büyüme ya da yoğun tanıtıma yönelmedi. 2006’da benzer düşüncelere sahip bir ortakla tanıştı ve ikili bir plan hazırladı. 2009’da Songtsam Linka Dinlenme Tesisi, Ganden Sumtseling Manastırı’nın tam karşısındaki dağ yamacında kurulu, gözetleme kulesi tarzında bir bina açıldı. 2011’de Diqing’in iç bölgelerinde dört Songtsam oteli birbiri ardına hizmete girdi.
Bütün hanlar itinayla seçilmiş yerlerde, güzel doğal ortamlara sahip. Misafirlerin farklı hanlarda kalarak bölgede Songtsam Linka’yı merkez alan devridaim bir tur yapması mümkün. “Otellerimizin misafirlerin dinlenme amacıyla kaldığı ve her handa farklı manzaraların keyfini çıkardığı eski zamanların kurye istasyonları gibi olmasını umut ediyoruz” diyor Baima.
İÇ HUZURUN KEYFİ
Songtsam otellerinde kalan misafirler, lobide, restoranlarda ve odalarda sergilenen zengin Tibet tarzı süsleme ve mobilyalar karşısında şaşkınlıklarını asla saklayamıyorlar. Aslında bunların çoğu Baima Dorji’nin özel koleksiyonuna ait. Bu değerli şeyleri neden kolayca zarar görebilecekleri halka açık alanlara koyduğu sorulduğunda Baima şu yanıtı veriyor: “O nesneler insanlar tarafından takdir edilmezse zamanla ‘bunalım’a girer.”
Baima’ya göre, koleksiyonunu değerli kılan şey, onu insanlarla paylaşmak. Köylerin ve doğal çevrenin orijinal görünümünü en iyi şekilde korumak için Baima en geleneksel inşaat tarzında ısrarcı olmuş. Yöreden marangozları, taş ustalarını ve bakırcıları işe almış. Songtsam Linka’yı inşa ederken çok iyi bir bakırcı bulmuş. Bakırcı mesleğini bırakıp daha karlı olduğu için rölyef heykeltıraşlığı işine başlamayı düşünüyormuş. “Ona çalışmak istediği sürece iş vereceğimi söyledim” diyor ve ekliyor: “Şimdilik beş bakırcımız var. Otellerin lavabolardan, kapı kilitlerine tüm bakır işlerini onlar yaptı.”
Baima yörenin el sanatçılarıyla da işbirliği içinde; otellerinde kalan misafirleri, yerel el sanatlarının gelişimine destek olmak amacıyla kara çömlek üretilen atölyelere götürüyor. Baima, günümüzde birçok insanın Tibet kültürünün esasına dair sınırlı bir kavrayışa sahip olduğuna dikkat çekiyor. Baima insanlara otantik Tibet kültürünü göstermek için Songtsam otellerinde bazı resimlerin renklerini değiştirmiş. Tibet’te topladığı yüzlerce eski resmin tonunu andıracak şekilde renkleri karıştırmış.
ÖĞRENCİLERE BURS VERİYOR
Küçük bir köyde doğan Baima, eğitimin önemini biliyor. 2005’ten bu yana kendi köyündeki çocuklara eğitimleri için finansal destek sağlıyor. Ayrıca Songtsam otellerinin bulunduğu bölgelerde yöre çocuklarının okula devam etmesine yardımcı oluyor. Ortaokul öğrencilerine yılda 500 RMB, lise öğrencilerine bin RMB, üniversite öğrencilerine 2 bin RMB tahsis ediyor. Baima, “Başkalarına yardım etme yaşamı daha anlamlı kılıyor”diyor.
Halen Songtsam hanlarında çalışan insanların yüzde 98’i yöre halkından. “Misafirlere arkadaşları gibi davranıyorlar; insanlar arasında yakın ilişkiler kurulması gerektiğine dair inançları doğrultusunda. Sanırım duyguları ve inançlarıyla misafirlerimizin iç dünyasına temas ediyorlar” diyor Baima.
İşlerin gelişmesiyle Baima hanlarına “insanların ihtiyaç duyduğunu” görmüş. Baskı altındaki insanlar, bedenlerini ve ruhlarını dinlendirmek için her zaman Baima’nın hanlarında kendilerini evlerinde hissetme imkanına sahip. Shangri-La, insanların kalbinde saf bir yeri temsil ediyor. Ama burada büyüyen Baima için bu topraklarda yaşayan, bu toprakları ziyaret eden herkesi mutlu eden bir ev. “Umudum, bir gün tekrar kameramı alıp Tibet hakkında belgeseller çekmek ve Tibet kültürünü daha fazla izleyiciyle paylaşmak” diyor Baima.
China Pictorial muhabiri Wang Shuo’nun yazısından özetlendi.
