SPA deyince aklınıza ne geliyor? Sauna, Fin hamamı, masaj, havuz, şok havuzu… O kadar değil mi? Oysa bu sihirli kelime artık her yerde, her şeyde karşımıza çıkmaya başladı. Örneğin çay, araba, yastık, ayakkabı, mutfak, müzik, otel, kozmetik veya bazı cihazlar pazarlanırken başlarına “spa” eklendiğine tanık oluyoruz. Aslında spa’ları böylesine önemli hale getiren, insanların yoğun iş hayatının stresinden arınma ihtiyacından başka bir şey değil. İş hayatının yoğun temposunun yorduğu bedenlerini dinlendirmek isteyenlerin talebi spa’lara ilgiyi artırıyor. Spa birimlerinin artması doğal olarak bu alana yönelik hizmet veren danışmanlık şirketlerinin kurulmasını da gündeme getirdi.

Geleneksel termal kaplıcaları saymazsak, modern anlamdaki spa’lar Türkiye’de 15 yıl önce kurulmaya başladı. O yıllarda “spa”nın telaffuzunda bile zorlanıyorduk. Bugünse hemen her otelde spa merkezi bulmak mümkün. Bağımsız merkezlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Spa’lar ziyaretçilerin otel seçimlerinde önemli bir rol oynuyor. Danışmanlar, dünya sağlık turizmi hacminin 100 milyar doları aştığını, spa sektörünün bu pastadaki payının da 40 milyar doları bulduğunu vurguluyor.

Güzelliğe adanmış medikal teknolojiler de gelişiyor ve medikal estetik alanında önemli gelişmeler sağlanıyor. Bu da karşımıza “medikal” ve “termal” olarak anılan spa’lann çıkmasına yol açıyor. Danışmanlar, spa’larda konfor ve güzelliğin yanı sıra hizmet kalitesi, personel eğitimi, marka konumlandırması ve stratejik planının da önemine dikkat çekiyor. Spa danışmanlığı ile spa ürün ve ekipmanları ihracatı yapan Türkiye’ deki ilk firmalardan biri İnanır Group… Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Dursun İnanır, profesyonel kozmetik alanında lider markaların temsilciliğini yaptıklarını hatırlattıktan sonra şu bilgileri veriyor:

“Spa ekipmanı, anti-aging, profesyonel kozmetik, kişisel bakım makineleri ile solaryum alanında pazarın lideriyiz. Halen 4 bin civarında spa. termal, wellnes. thalassoterapi merkezi, medikal estetik merkezi, güzellik ve solaryum salonlarına hizmet veriyoruz. Spa açmak isteyenlere de ihtiyaca göre farklı şekillerde hizmet veriyoruz. Hizmetlerimiz spa’ nın planlamasından açılışına, açılıştan sonra da işletme desteği hatta Uzakdoğu’dan elaman bulmak gibi geniş bir yelpazeyi içeriyor.

600 UZAKDOĞULU ELEMAN VAR

Türkiye’ye masaj uzmanları ağırlıklı olarak Uzakdoğu’dan geliyor. Geçen yıl ilk kez gelenler ve çalışma izinlerini uzatanlarla birlikte Türkiye’de halen 600 Uzakdoğulu masaj uzmanının çalıştığı tahmin ediliyor. Akel Turizm Genel Müdürü Elif Ural, 2013’te Türkiye’nin önde gelen grup otel markalarından biriyle yurtdışındaki otellerinin spa merkezlerine danışmanlık ve işletmecilik hizmeti vermek için görüşme halinde olduklarını açıklıyor. Akel Turizmin danışmanlık hizmeti, sudan sağlanan sağlığın en üst düzeye çıkarılması amacıyla suyla yapılabilecek bütün uygulamaların içinde olduğu bir spa planlamasıyla başlıyor. Akel Turizm, danışmanlık hizmeti verdiği şirketlere bünyesindeki terapistlerden oluşan tecrübeli personelle destek veriyor.

Ancak Ural, Uzakdoğulu elamanlarla ilgili şu uyarıyı yapmadan geçemiyor: ”Masaj ritüellerinin doğduğu toprakta yetişen Uzakdoğulu terapistler bu işin olmazsa olmazı. Ancak her işte olduğu gibi spa sektöründe de kolay para kazanma yollarına başvuran art niyetliler var. Bunlar ‘danışmanlık’ adı altında Uzakdoğu’dan düşük ücret karşılığında kandırdıkları insanları ‘tedavi uzmanı’ olarak spa merkezlerine sunuyor. Bu durum hem işletmelerin itibarını zedeliyor hem de Türk turizmini baltalıyor. Daha da önemlisi, sağlık bulmak için kendini teslim eden yerli-yabancı misafirlere eğitimsiz birinin verebileceği zararlar göz ardı ediliyor.”

“TEKDÜZELİĞE DÜŞMEYİN!”

Spa danışmanları son yıllarda tesis sayısının hızla artmasına bağlı olarak işletme sahiplerinin bu alanda yetişmiş elaman bulmakta zorlandığına dikkat çekiyor. Bu işi başlı başına bir işletme gibi görmeyenler yüzünden ortaya tekdüze, birbirinin kopyası spa’Iar çıktığı ileri sürülüyor. Manolya Spa Genel Müdürü Emin Başer, yakında Club Med Belek’e de hizmet vereceklerini açıklıyor. Ardından da spa yatırımının maliyeti, personel ve hizmet politikalarıyla ilgili şu bilgileri veriyor: “Spa açmak isteyenlerin personel ve hizmet kalitelerini artırıp kazançlarını en üst seviyeye getirmek hedefiyle danışmanlık yapıyoruz. Spa sektöründe personel çok önemli. Kalifiye eleman bulmakta zorlanıyoruz. Çalışanların anatomi bilgisine sahip olması gerekiyor. Ancak Türkiye’de bu işi profesyonel yapanlarm sayısı fazla değil.”

HER YIL 40 TERAPİST GETİRİYOR

Türkiye’deki Rixos otelleri bünyesindeki spa’lan işleten Kutlu Turizm’in müdürü Yunus Abdullah, yurtdışında Dubai, Hırvatistan, Kazakistan Aslana ve Almatı’daki Rixos otellerine danışmanlık hizmeti verdiklerini söylüyor. 2013’te Azerbaycan, Küba, Kazakistan Borovoy’da açılacak otellere de hizmet vereceklerini hatırlatan Abdullah, “Rixos otelleri dışında başka bir gruba danışmanlık vermiyoruz. Tüm spa’larımızda Uzakdoğulu uzmanlar çalışıyor. Her yıl Endonezya, Tayland ve Hindistan’dan ortalama 35-40 terapist getirtiyoruz” diyor. Halen üç otele danışmanlık hizmeti veren Spa Yönetimi’nin müdürü Sezgin Aydın ise önümüzdeki yıl işletmeciliğini yapacakları spa merkezi için anlaşma aşamasında olduklarını söylüyor.

SPA’DA YENİ TRENDLER

Öte yandan danışmanlar, girişimcilere spavvellness alanındaki yeni trendleri de yalandan izlemelerini öneriyor, örneğin SpaFinder, her yıl 15 bini aşkın kaplıca, yoga, pilates ve fitness salonu işlemecisiyle, dünya çapında sağlık uygulayıcılarıyla görüşerek “Spa Trendleri Araştırması” hazırlıyor. Spa danışmanları, önümüzdeki yıllarda kaplıca ve sağlıklı yaşam merkezlerinin özellikle ayak bakım hizmetlerine yöneleceğine dikkat çekiyor. “Ayak fitness’i” veya “medi-pedis” diye adlandırılan bu hizmetin özellikle yüksek topuk ağrısı çekenler tarafından tercih edileceği belirtiliyor.

Bu gelişme bir anlamda geleneksel Çin tıbbının yeniden doğuşu anlamına geliyor. Bedenin en önemli uzuvlarından biri olan ayaklar karmaşık bir yapıya sahip. Her birimiz günde ortalama dört saat ayaklarımızı kullanıyoruz. Ayak tedavileri sıfır yerçekimine sahip sandalyeler üzerinde, bügisayar kontrolündeki cihazlar eşliğinde yapılacak, insanların yürüyüş ve duruşları değerlendirilerek, çıkan sonuca uygun tedaviler uygulanacak. Tedaviyi uygulayan merkezlerin özel ayakkabı üreticileriyle ortak çalışıp kişiye uygun ayakkabı üretilmesini sağlayacağıda tahmin ediliyor.

BUZ ODASI, KAR DUŞU…

Spa ve wellness hizmetlerinde şimdiye kadar taşın, suyun, saunanın “sıcak”la başlayan örnekleriyle tanıştık. Bunlar kan dolaşımını hızlandırmak ve rahatlatma amaçlı olarak kullanıldı. Şimdi de “soğuk”la başlayan yeni ürün ve hizmetlerle tanışacağız. “Soğuk” hizmetler sadece ilginç olsun diye değil, aksine kas ve eklemlerde ağrıları azaltmak amacıyla kullanılacak. Romalılar 2 bin yıl önce sıcak-soğuk terapisini “frigidarium” adıyla uygulamıştı. Bu yöntem şimdi yeniden diriltiliyor. Soğuk yeşim taşını, soğuk kaya masajını, soğuk kaşık ve soğuk yüz maskelerini önümüzdeki yıllarda daha fazla konuşacağız. Buz çeşmelerinden akan buz kristalleri kepçelerle alınıp tedavi amaçlı olarak kullanılacak.

Bunun da önümüzdeki yıllarda otel veya tesislerde buz odası, kar duşu ya da ”igloos” yeni bölümleri karşımıza çıkaracağı belirtiliyor. Spa tasarımcısı Thermarium. kişilere yenilikçi soğuk deneyimini yaşatmak için şimdiden kollan sıvamış. Şirketin ürettiği “snow duş” (kar duşu) sayısal dokunmatik ekrana sahip. Ekranın cool, hafif kar yağışı, ılımlı kar yağışı veya blizzard-tipi gibi düğmelerinden birini seçip soğuk keyfi yaşamak mümkün.

KRİYOTERAPİ ÇILGINLIĞI

“Kriyoterapi” diye adlandırılan soğuk mekanların sayısı da artacak. Misafirler buraya, üzerlerinde bir mayo, ayaklarında çorap, ağız ve kulaklarını donmaya karşı kulak koruyucu takarak giriyor. Kriyoterapi, deriye sıvı nitrojen sprey sıkılarak yapılan bir tedavi yöntemi. Aşırı soğuk olan sıvı nitrojen ile deri üzerindeki istenilmeyen doku dondurularak öldürülüyor. Deri üzerindeki iyi ve kötü huylu tümörlere, siğillere, lekelere uygulanıyor. Soğukluk eksi 120 dereceye indirilerek bir anlamda zihin uyuşturuluyor, iki-üç dakika sürecek tedaviye katılanların, yapacakları alıştırmalarla öfke, iltihap ve ağrılarından kurtulduğu iddia ediliyor.

Spa danışmanları, dünyanın dört bir yanında spor takımlarını çekmesi beklenen kriyoterapinin spor turizminde pay alan turistik merkezlerin önüne yeni fırsatlar çıkaracağını öngörüyor. Kriyoterapi çılgınlığının sadece ciddi sporcuları değil, kalori yakmak isteyen kadınları da sarması bekleniyor. Uzmanlar, buzun cilt, ruh hali, kilo kaybı üzerindeki önemli etkisinin bilimsel açıdan kanıtlanmış olduğunu vurguluyor.

Metrekare maliyeti 500 TL’den başlıyor

Spa yatırımının maliyeti, alanın büyüklüğü ve mekâna konacak araç-gereçlere bağlı olarak değişiyor. Metrekare maliyetininse 500 TL’den başlayıp 2 bin TL’ye kadar çıktığın belirtiliyor. Bir spa açmanın euro bazında maliyeti ise 350 bin ile 1.5 milyon euro arasında değişiyor. Spa merkezlerinin, genel konfor ve hijyenin en iyi şekilde sağlandığı mimari yapıya sahip alması gerekiyor. Masaj ayinlerinin doğduğu toprakların beşiği Uzakdoğulu terapistlere bu işin olmazsa olmazı gözüyle bakılıyor. Nitekim spa işletmecileri, başta Balililer olmak üzere iyi eğitim almış Türk terapistleri de tercih ediyor.

İşe alımlarda referanslara büyük önem veriliyor ve işe alım sürecinde her ayrıntı incelenip seçici hareket ediliyor. İşe alımlar İK bölümü üzerinden yapılıyor. Seçilen terapistler, spa’ların kendi servis sunumuna göre eğitiliyor. Ayrıca baş terapist tarafından tüm diğer terapistlere belli aralıklarla eğitimler veriliyor. Bu kapsamda terapistler standardizasyon için bakımlarla ilgili hizmet, ahlaki değerler ve spa kurallarıyla ilgili yoğun bir eğitim programından geçiriliyor.

Spa yatırımınızı nasıl kârlı hale getirebilirsiniz?

* Öncelikle otelin özelliklerine uygun bir konsept oluşturun ve tekdüze hizmet vermekten kaçının.

* Otel satışında spa alanını öne çıkarıp tercih edilen, farkındalık yaratan projelere yönelin.

* Spa yatırımı ciddi bir iş. Finansal kaynaklarınızı inşaattan işletmenin açılışına kadar doğru kullanıp, yatırımın geri dönüşü konusunda gerçekçi olun.

* Spa’ların iş hayatı ile dinlenme arasındaki köprüyü kurduğunu, sağlıklı olma, rahatlama ve yaratıcılık dengesinin kurulmasına aracılık ettiğini aklınızdan çıkarmayın.

* Spa’nızı yaratıcı birer yaşam merkezine çevirmek için müşterilerinize sunduğunuz spa hizmetinize çeşitli oyunları da ekleyip bunların keyfini çıkarma imkânı sağlayın.

Para Dergisi, 9 Aralık 2012



Yazar: Kerem Kofteoglu
1963’te Mardin’de doğdu. İlk ve lise eğitimlerini İstanbul’da tamamladı. Dünya gazetesinde Reklam Bölümü'nde işe başladı. Sonra İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nı takip eden muhabirlerden biri oldu. Daha sonra sırasıyla Hürriyet Gazetesi’ne bağlı haftalık Ekonomist Dergisi ve Sabah grubunun Para dergisinde çalıştı. Bir dönem Turizm Yazarları Derneği’nin (TUYED) Başkanlığını yürüten Köfteoğlu, halen çeşitli dergilerde serbest gazetecilik yapıp, bazı kurumlara basın ve turizm danışmanlığı hizmeti veriyor.

Bir yanıt yazın