Yerel Ekonomiler ‘Yeniden Başlama’ Trendlerinden Yararlanıyor

Çin, COVID-19 salgınını kontrol altına aldıktan sonra, birçok şehirdeki mağazalar iş saatlerini uzatmaya ve açık hava alışveriş yerleri kurmaya başladı; gece kurulan pazarları yeniden dolmaya başladı. Yerel ekonomiler de bu yeni trendlerden yararlanmaya çalışıyor.

“Herkese merhaba ve Fenghuang Antik Kentine hoş geldiniz.” 1980’lerde doğan ve Hunan Eyaleti, Fenghuang’da bir pansiyon işleten Bay Li’nin, video paylaşım platformu TikTok’a yüklediği canlı yayını kısa sürede 600’den fazla beğeni aldı.

Önceleri Li’nin karısı, Fenghuang’da tek başına bir pansiyon işletiyordu. Sonra, kızlarına bakması gerektiği için Li, işi halletmek için antik kente döndü. Salgın sırasında Li çok endişeliydi. Her gün gözlerini açtığında, ödeyeceği kiradan yapılacak masraflara kadar bir dizi harcamanın altından kalkıp kalkamayacağı konusunda endişeliydi.

Li salgın sırasında  kısa videolarını TikTok’ta güncellemeye devam etti. Antik kentin çeşitli hikayelerini anlatıp, çevrimiçi olarak antik kentin çevresinde geziler düzenledi. Şehirdeki oda kahvaltı (B & B) hizmeti veren diğer pansiyon sahipleri de aynı şeyi yaptı.

Videoyu gören üç kişilik bir aile, WeChat üzerinden Li ile iletişime geçtikten sonra hafta sonunu geçirmek için Fenghuang’a gitti. Antik şehre ulaştıklarında onları karşılayan Li, cep telefonlarından sağlık kodlarını taradı. Akşam Li’nin ailesi avluda yemek yemeye davetlilere eşlik etti. Daha sonra Li, başka bir misafir grubundan bir telefon aldı. Müşteri sayısı henüz geçen yılın seviyesine dönmemiş olsa da, Li’nin işi artık alarm vermiyor.

“Salgın kontrol altına alınmış olsa da yine de koruma önlemleri almamız gerekiyor. Örneğin, misafirlere hangi koşullarda maske takmaları gerektiğini söylüyoruz” diyen Li, “TikTok aracılığıyla müşteri bulmak ve şehre girmeden önce sağlık kodlarını kontrol etmek, buradaki insanların güvenle sosyalleşmesine de olanak sağlıyor” diye ekliyor.

Gece Pazarları Çiçek Açıyor

Shenzhen kentine ait Pingshan, önceki yıllarda kirli ve düzensiz bir köydür. Bu yılın başlarında, ülkede COVID-19 salgınının patlak vermesiyle Pingshan’da, çöp atmak yerine toplamaya yönelik katı bir yönetim uygulandı. Köy girişinde, sakinlerin ve ziyaretçilerin girmeden vücut ısılarını ölçmek için hala güvenlik görevlileri bulunuyor. İşler yeniden başladı ve restoranlar sabahın erken saatlerine kadar açık.

Wuhan’daki salgın kontrol altına alındıktan sonra, şehir salgın önleme ve kontrol konusunda rahatlamadı. Güvenlik görevlisi Chen, Baocheng Yolu üzerinde bulunan gece pazarını inceleyip düzeni sağlamak adına her gece devriye geçiyor. “Salgın nedeniyle bu pazar birkaç aylığına kapalıydı. Şimdi yeniden açıldı, gereken önemi vermeliyiz” diyen Chen şöyle devam ediyor: “Düzen ve kontrolü iyi olan gece pazarını ziyaret eden herkes burayı gönül rahatlığıyla geziyor. Bizler, herkesin sağlığı ve gece pazarının güvenliğinden sorumlu durumdayız.”

Gece pazarı birkaç caddeye yayılıyor. Her sokak kavşağında, sadece sosyal mesafeyi koruma ve diğer uyarıları içeren yöneticilerin yerleştirdiği QR kodları bilgi panoları var. Yerel halk için nükleik asit testinin sonuçlarını yayınlanmasından sonra, Wuhan’daki gece pazarına gitmek isteyen tüketiciler epey rahatladı. Gece pazarında her türlü tüketim malzemeleri satılıyor. Kız arkadaşıyla gece pazarını ziyaret eden Chen Fan, cep telefonu ekran koruyucusunu değiştirmek istediklerini söylüyor. Chen, pazardaki fiyatların çevrimiçi satın alma fiyatıyla hemen hemen aynı olduğunu söylüyor.

Salgından sonra, üniversite öğrencisi Zhang Chao ve sınıf arkadaşlarından bazıları gece pazarında tezgah açtı. Zhang, amcası tarafından kiralanan tezgahta, peluş oyuncaklar satıyor. İşlerin bekledikleri gibi gitmediğini görünce, cep telefonlarıyla oynamaya başladı. Zhang’ın amcasına göre, satıcı olmak beceri gerektirir. Pazarda çalışırken sayısız zorluklar yaşadı. Başlangıçta piyasa tarafından alınan yönetim ücreti çok düşüktü. Bununla birlikte, o sırada iş yapması onun için zordu. Yavaş yavaş tecrübe kazandıkça, işi yavaş yavaş yükselmeye başladı. Amca yeğenine, “Sadece cep telefonunla oynaman doğru değil, daha derin düşünemezsin” diye uyarıyor.

Erken Kalkan Yol Alır

Hebei Eyaletindeki antik Nanguan kasabasındaki gece pazarı da çoktan faaliyete geçti. Liu Xiaoying adındaki esnaf, ilçe hükümetinin mekanları koordine ettiğini, pazarın açılışından bu yana işlerin iyileştiğini hatta Haziran ayında günlük ortalama satışların 100’ü aştığını söylüyor. Salgın sırasında enerji tesislerinde yenileme ve güç yükseltme işlemleri yapıldı. Bunun da yeniden açılan gece pazarından geçinen birçok kişinin işini kolaylaştırdığı belirtiliyor.

Enerji hatlarını yenileme projesi ekibi, ana caddelerin tadilat çalışmalarını 35 günde, dört kilometrelik boru hattı taramasını ise 45 günde tamamladı. Günümüzde geceleri de gezilen antik kent, salgın öncesinden daha güzel.

Sichuan Eyaletine bağlı Chengdu’daki Shudu Center’da bulunan gayrimenkul yönetimi şirketi, gece ekonomisine yardımcı olmak isteyen işletmecilerin, tezgahlara standart çiçekler sağladığını, gece kabinlerini kurulması için de alanlar belirlediğini söylüyor. Girişimci Li ise, işletmecilerin 10 yükümlülüğe netlik kazandıran Ticari Dış Alanların Kullanımına İlişkin Taahhütname imzalattığını bunun da betonarme kenti renkli hale getirdiği vurguluyor.

(Kaynak: Xinmin Weekly muhabiri Jiang Haofeng’in China Today’deki yazısından özetlendi)



Yazar: Kerem Kofteoglu
1963’te Mardin’de doğdu. İlk ve lise eğitimlerini İstanbul’da tamamladı. Dünya gazetesinde Reklam Bölümü'nde işe başladı. Sonra İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nı takip eden muhabirlerden biri oldu. Daha sonra sırasıyla Hürriyet Gazetesi’ne bağlı haftalık Ekonomist Dergisi ve Sabah grubunun Para dergisinde çalıştı. Bir dönem Turizm Yazarları Derneği’nin (TUYED) Başkanlığını yürüten Köfteoğlu, halen çeşitli dergilerde serbest gazetecilik yapıp, bazı kurumlara basın ve turizm danışmanlığı hizmeti veriyor.